گروه مدیریت صنعتی

 

پایان نامه جهت اخذ درجه کارشناسی ارشد

رشته مدیریت کارآفرینی

 

عنوان :

شناسایی، اولویت بندی و ارزیابی عوامل پیش برنده و بازدارنده در شکل گیری دانشگاه کارآفرین در ایران (مطالعه موردی: دانشگاه های شاهد، تهران و یزد)

 

زمستان 1392

برای رعایت حریم خصوصی نام نگارنده و استاد راهنما در سایت درج نمی شود

(در فایل دانلودی نام نویسنده و استاد راهنما موجود است)

تکه هایی از متن پایان نامه به عنوان نمونه :

(ممکن است هنگام انتقال از فایل اصلی به داخل سایت بعضی متون به هم بریزد یا بعضی نمادها و اشکال درج نشود ولی در فایل دانلودی همه چیز مرتب و کامل است)

 

مقدمه و هدف:

دانشگاه کارآفرین به عنوان نسل سوم دانشگاه ها نقش برجسته ای در توسعه و رشد جوامع داشته و موتور محرک توسعه جوامع بشمار می آید. هدف از این تحقیق شناسایی، اولویت بندی و ارزیابی عوامل پیش برنده و بازدارنده در شکل گیری دانشگاه کارآفرین در ایران است که برای این منظور مطالعه موردی مورد نظر را دانشگاه های شاهد، تهران و یزد قرار دادیم.

روش اجرای پژوهش:

جامعه آماری این تحقیق را اعضای هیأت علمی دانشگاههای شاهد، تهران و یزد تشکیل دادند. این پژوهش از نظر روش به کار رفته یک تحقیق پیمایشی – توصیفی است و از نظر هدف، کاربردی است. در این تحقیق، بر اساس ادبیات موجود منابع ثانویه و مرور منابع پیشین، مجموعه عوامل تأثیرگذار در شکل گیری دانشگاه کارآفرین شناسایی شده اند. این عوامل را به صورت پرسشنامه ای که با استفاده از طیف لیکرت طراحی شد، بین جامعه آماری توزیع کردیم. داده های حاصل از پرسشنامه با استفاده از نرم افزار SPSS و توسط آزمون فریدمن مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند و عوامل اولویت بندی گردیدند. همچنین برای شناسایی عواملی که تأثیر بیشتری در شکل گیری دانشگاه کارآفرین دارند، از آزمون تحلیل عاملی تأییدی استفاده شد. برای سنجش روایی پرسشنامه از اعتبار محتوا و برای تعیین پایایی پرسشنامه از ضریب آلفای کرونباخ استفاده شده است.

یافته­ها، نتیجه گیری و نوآوری پژوهش:

در طی این تحقیق 23 عامل شناسایی شدند (6 عامل داخلی پیش برنده، 5 عامل محیطی پیش برنده، 7 عامل داخلی بازدارنده و 5 عامل محیطی بازدارنده). بالاترین اولویت در بین عوامل پیش برنده داخلی و محیطی مؤثر در شکل گیری دانشگاه کارآفرین، عامل حمایت مالی برای کاربردهای تجاری، و پایین ترین اولویت، مربوط به عامل نگرش افراد نسبت به کارآفرینی می باشند. بالاترین اولویت در بین عوامل بازدارنده داخلی و محیطی مؤثر در شکل گیری دانشگاه کارآفرین، عامل کیفیت پایین پژوهش و دانشگاه، و پایین ترین اولویت، مربوط به عامل ساختار سازمانی و حاکمیت دانشگاه می باشند. یک آزمون فریدمن نیز بر روی عوامل کلی پیش برنده داخلی، پیش برنده محیطی، بازدارنده داخلی و بازدارنده محیطی انجام شد که مشخص شد عوامل بازدارنده داخلی نسبت به عوامل دیگر اهمیت بیشتری دارد و بدین منظور باید توجه بیشتری به آن داشت. عوامل پیش برنده داخلی، بازدارنده محیطی و پیش برنده محیطی، عوامل دیگری هستند که از نظر اهمیت در جایگاه های بعدی قرار گرفتند.

نوآوری تحقیق این بوده است که بر خلاف تحقیقات پیشین، در این تحقیق هم به بعد داخلی و هم به بعد محیطی دانشگاه توجه شده است و عوامل موجود در این دو بعد به عوامل پیش برنده و بازدارنده تفکیک شده است.

کلید واژه: دانشگاه کارآفرین، عوامل پیش برنده، عوامل بازدارنده.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

فهرست مطالب

عنوان                                                                                                  صفحه

فهرست مطالب .ه

فهرست جدول های

فهرست نمودارهال

فهرست شکل ها.م

فصل اول: کلیات تحقیق1

1-1. مقدمه 2

1-2. بیان مسأله.2

1-3. ضرورت و اهمیت انجام پژوهش5

1-3-1. ضرورت تحقیق نظری.5

1-3-2. ضرورت تحقیق کاربردی.6

1-4. اهداف تحقیق.7

1-4-1. هدف اصلی از انجام تحقیق.7

1-4-2. اهداف فرعی از انجام تحقیق7

1-5. سؤالات تحقیق8

1-6. تعریف عملیاتی متغیرهای تحقیق8

1-7. چارچوب نظری تحقیق10

1-7-1. مروری بر دانشگاه کارآفرین.10

1-7-2. دیدگاه ها و نگرش ها در ارتباط با دانشگاه کارآفرین12

1-7-3. عوامل پیش برنده و بازدارنده13

1-8. مدل مفهومی تحقیق.15

1-9. جامعه آماری تحقیق.16

1-10. نمونه آماری تحقیق و روش نمونه گیری.16

1-11. ابزارهای تحقیق17

1-12. شیوه انجام تحقیق17

1-13. شیوه تحلیل داده ها.18

1-14. قلمرو تحقیق18

1-14-1. قلمرو موضوعی پژوهش18

1-14-2. قلمرو زمانی انجام پژوهش18

1-14-3. قلمرو مکانی پژوهش.18

1-15. نوآوری پژوهش 19

فصل دوم: مطالعات نظری.20

2-1. مقدمه.21

2-2. مروری بر دانشگاه کارآفرین22

2-3. دیدگاه ها و نگرش ها در ارتباط با دانشگاه کارآفرین25

2-4. الگوها، چارچوب ها و مدل های دانشگاه کارآفرین32

2-4-1. مدل کلارک.35

2-4-2. مدل اسپورن.36

2-4-3. مدل اتزکویتز و همکاران38

2-4-4. مدل کربی40

2-4-5. مدل گوررو و همکاران41

2-4-6. چارچوب او شی و همکاران.54

2-4-7. چارچوب گیب و سایرین.58

2-4-8. چارچوب فیلپات و سایرین.60

2-4-9. چارچوب نیلس و ورلی63

2-4-10. مدل مفهومی گوررو و اوربانو.65

2-4-11. چارچوب سیستمی سلام زاده و سایرین72

2-4-12. چارچوب صوره و همکاران.75

2-4-13. مدل مفهومی پویا سلام زاده و همکاران78

2-5. عوامل پیش برنده و بازدارنده81

2-6. پیشینه تحقیق89

2-6-1 پیشینه تحقیق در خارج کشور.89

2-6-2 پیشینه تحقیق در داخل کشور101

2-7. جدول مقایسه ای سابقه تحقیق.110

2-8 جمع بندی .119

فصل سوم: روش شناسی تحقیق (متدولوژی)123

3-1. مقدمه .124

3-2. روش تحقیق124

3-3. روش تحلیل.126

3-4. جامعه آماری، حجم نمونه، روش نمونه گیری127

3-4-1. جامعه آماری.128

3-4-2. حجم نمونه.128

3-4-3. روش نمونه گیری.129

3-5. روش های جمع آوری اطلاعات130

3-6. روایی و پایایی  تحقیق.133

3-7. مراحل انجام تحقیق.135

3-8. روش های تجزیه و تحلیل اطلاعات.136

3-8-1 تحلیل عاملی .137

3-8-1-1 تحلیل عاملی اکتشافی.137

3-8-1-2 تحلیل عاملی تأییدی.137

فصل چهارم: تجزیه و تحلیل یافته های تحقیق139

4-1. مقدمه140

4-2. ویژگی های جمعیت شناختی نمونه های آماری.140

4-2-1. وضعیت افراد پاسخ دهنده از نظر میزان تحصیلات141

4-2-2. وضعیت افراد پاسخ دهنده از نظر میزان سابقه142

4-2-3. وضعیت افراد پاسخ دهنده از نظر رتبه.143

4-2-4. وضعیت افراد پاسخ دهنده از نظر سن144

4-2-5. وضعیت افراد پاسخ دهنده از نظر جنسیت.146

4-2-6. وضعیت افراد پاسخ دهنده از نظر تأهل.147

4-3. بررسی سؤالات با استفاده از تحلیل عاملی 148

   4-3-1 سؤال اول: عوامل پیش برنده در توسعه دانشگاههای ایران به سمت دانشگاه کارآفرین

 کدامند؟.151

   4-3-2 سؤال دوم: عوامل بازدارنده در توسعه دانشگاههای ایران به سمت دانشگاه کارآفرین

 کدامند؟158

4-5. آزمون فریدمن.164

فصل پنجم: نتیجه گیری و پیشنهادات169

5-1. مقدمه.170

5-2. خلاصه تحقیق و نتیجه گیری.171

5-3. پیشنهادات179

5-3-1. پیشنهادات برای تحقیقات آتی.179

5-3-2. پیشنهادات اجرایی و کاربردی.180

5-4. محدودیت های تحقیق.181

فهرست منابع و مآخذ.182

منابع فارسی.182

منابع انگلیسی183

پیوست ها.193

پیوست الف. پرسشنامه.193

 

 

 

 

 

 

 

 

 

فهرست جدول ها

عنوان                                                                                                  صفحه

جدول 2-1. قضایای پژوهشی اسپورن بمنظور رسیدن به یک تئوری تطبیق برای دانشگاه ها.37

جدول 2-2. ساختارهای نو ظهور و مکانیزم های توسعه.39

جدول 2-3. اجزاء مدل گوررو و همکاران42

جدول 2-4. خلاصه مطالعات گوررو و همکاران44

جدول 2-5. جمع بندی نتایج مطالعات تجربی انجام گرفته48

جدول 2-6. چارچوب مفهومی دانشگاه کارآفرین.64

جدول 2-7. مدل های نظری دانشگاه کارآفرین.66

جدول 2-8. شاخص های کارت امتیاز دانشگاه کارآفرین اسپانیا69

جدول 2-9. سازه های اصلی دانشگاه کارآفرین71

جدول 2-10. چارچوب مفهومی دانشگاه کارآفرین.76

جدول 2-11. ادبیات تحقیق مربوط به دانشگاه کارآفرین و عوامل شناسایی شده آن ها.82

جدول 2-12. تسهیل کننده ها و موانع.87

جدول 2-13. تعاریف دانشگاه کارآفرین93

جدول 2-14. جدول مقایسه ای سابقه تحقیق خارج از کشور111

جدول 2-15. جدول مقایسه ای سابقه تحقیق داخل کشور114

جدول 3-1 مؤلفه ها و زیرمؤلفه های پرسشنامه تحقیق.131

جدول 3-2 مقدار آلفای کرونباخ مؤلفه های کلی پرسشنامه135

جدول 4-1. میزان تحصیلات پاسخ دهندگان141

جدول 4-2. سابقه خدمت پاسخ دهندگان142

جدول 4-3. رتبه علمی پاسخ دهندگان143

جدول 4-4. وضعیت سنی پاسخ دهندگان145

جدول 4-5. جنسیت پاسخ دهندگان146

جدول 4-6. وضعیت تأهل پاسخ دهندگان147

جدول 4-7 یافته های شاخص KMO و آزمون بارتلت .150

جدول 4-8. تحلیل عاملی عوامل پیش برنده151

جدول 4-9. تحلیل عاملی عوامل بازدارنده158

جدول 4-10. آزمون فریدمن بر روی عوامل تأثیرگذار در شکل گیری دانشگاه کارآفرین165

جدول 4-11. آزمون فریدمن بر روی عوامل پیش برنده داخلی و محیطی مؤثر در  شکل گیری دانشگاه کارآفرین166

جدول 4-12. آزمون فریدمن بر روی عوامل بازدارنده داخلی و محیطی مؤثر در شکل گیری دانشگاه کارآفرین167

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

فهرست نمودارها

عنوان                                                                                                 صفحه

نمودار 4-1. میزان تحصیلات پاسخ دهندگان142

نمودار 4-2. سابقه خدمت پاسخ دهندگان.143

نمودار 4-3. رتبه علمی پاسخ دهندگان.144

نمودار 4-4. وضعیت سنی پاسخ دهندگان145

نمودار 4-5. جنسیت پاسخ دهندگان.146

نمودار 4-6. وضعیت تأهل پاسخ دهندگان.147

فهرست شکل ها

عنوان                                                                                                 صفحه

شکل 1-1. مدل مفهومی تحقیق15

شکل 2-1. مدل گوررو و همکاران43

شکل 2-2. چارچوب اوشی و همکاران57

شکل 2-3. چارچوب گیب و همکاران.59

شکل 2-4. چارچوب فیلپات و همکاران62

شکل 2-5. مدل دانشگاه کارآفرین68

شکل 2-6. چارچوب مفهومی دانشگاه کارآفرین74

شکل 2-7. مدل مفهومی دانشگاه کارآفرین79

شکل 3-1. مراحل انجام تحقیق.136

 

فصل اول کلیات تحقیق

 

1-1 مقدمه

در این فصل خلاصه ای از تحقیق صورت پذیرفته در مراحل مختلف آورده شده است. در ابتدا مسأله اصلی تحقیق بیان گردیده و به ضرورت انجام این تحقیق اشاره شده است. در ادامه نیز سؤال ها و فرضیه های اصلی تحقیق، گزاره های تحقیق، چارچوب نظری تحقیق، چگونگی انجام تحقیق و روش های تجزیه و تحلیل اطلاعات به طور مختصر شرح داده شده اند. در انتهای فصل نیز به نوآوری پژوهش اشاره شده است.

 

1-2 بیان مسأله پژوهش

از نظر برخی از اقتصاددانان و صاحبنظران و دانشمندان مدیریت، موتور محرک و رشد اقتصاد یک جامعه، کارآفرینان هستند که در محیطی رقابتی و در شرایط عدم تعادل (و نه تعادل ایستا) جامعه را به حرکت در می آورند و توسعه می بخشند. کارآفرین با شناخت صحیح از فرصتها و استفاده از سرمایه های راکد امکاناتی را فراهم کرده و با سازماندهی و مدیریت مناسب منابع، ایده خویش را عملی می کند و علاوه بر آن نقش مهمی در تولید و اشتغال مولد دارد .به دلیل نقش و جایگاه ویژه کارآفرینان در روند توسعه و رشد اقتصادی و نیز تحولات اجتماعی، بسیاری از دولتها در کشورهای توسعه یافته و در حال توسعه تلاش می کنند با حداکثر امکانات و بهره برداری از دستاوردهای تحقیقاتی، شمار هرچه بیشتری از جامعه را که دارای ویژگی های کارآفرینی هستند به آموزش در جهت کارآفرینی و فعالیتهای کارآفرینانه تشویق و هدایت کنند. کارآفرینان با مهارتی که در تشخیص فرصتها و موقعیتها و ایجاد حرکت در جهت توسعه این موقعیتها دارند، پیشگامان حقیقی تغییر در اقتصاد و تحولات اجتماعی محسوب می شوند.

در سطح جهان، نظام علم اغلب کشورها، در پاسخگویی به نیازهای فزایندۀ اجتماعی و اقتصادی به دانش و فناوری، در حال تغییر و تحول هستند. نظریه دانشگاه کارآفرین یکی از مدل های مطرح شده برای تبیین چهرۀ جدید و متحول شدۀ دانشگاه ها است که از ویژگی های مهم آن تعامل گسترده تر دانشگاه ها با جامعه است. کارآفرینی موتور محرک اقتصادی کشورهای پیشرفته و درحال توسعه  است. از اینرو در دنیای رقابتی امروز و مبتنی بر دانائی، توجه به کارآفرینی یکی از دغدغه های مهم نهادها و مراکز مختلف ازجمله دانشگاه ها در سراسر دنیا است. بطوریکه با تغییر و تحول در قوانین و مقررات و نیازهای بازار کار با هدف دستیابی به اقتصاد پیشرفته، نظام های آموزش عالی نیز تلاش کردند با ایجاد تغییراتی در برنامه های خود، با توسعه ی اقتصادی و بازار کار هماهنگ شوند و با اجرای طرح کارآفرینی در دانشگاه ها، دانشجویانی تربیت نمایند که قادر باشند پس از دانش آموختگی، شغل جدیدی همراه با نوآوری و خلاقیت ایجاد کنند. این تحولات مقدمه شکل گیری محتوایی دانشگاه های آینده در جهان، تحت عنوان دانشگاه کارآفرین شده است. دانشگاه کارآفرین، دانشگاهی است که نه تنها در پاسخگویی به نیازها و انتظارات متنوع محیط خود موفق است، بلکه برنامه ها و فرآیند های عملیاتی آن برای اشاعه فرهنگ کارآفرینی و تربیت و پرورش کارآفرینان مورد بازنگری و اصلاح قرار گرفته است.

دانشگاه کارآفرین در پی انقلاب دوم دانشگاهی پا به عرصه وجود گذاشت، یعنی زمانی که پس از انقلاب نخست، دانشگاه ها از فلسفه آموزش صرف، به آموزش و پژوهش روی آورده و ناگهان با مسائل کارآفرینی در عرصه دانشگاه ها مواجه شدند. با این انقلاب مؤسسات و نهادهای گوناگونی پا به عرصه وجود گذاشتند. اما همچنان نقش محوری دانشگاه کارآفرین برجسته و هویدا بود. با توجه به این که به طور معمول کشورهای در حال توسعه دولت بر دانشگاه کنترل جدی دارد، خروجی های تحقیقات و اختراعات دانشگاهی از پایه ضعیفی برخوردار است زیرا انگیزه های فردی تأمین نمی شود و دیوان سالاری، مانع از پویایی لازم می شود. بنابراین نقش دانشگاه کارآفرین می تواند خلأهای موجود را کاهش داده و نتایج بهتری را برای جامعه به ارمغان آورد. این موضوع در کشورهای در حال توسعه از اهمیت بالایی برخوردار است و دانشگاهها باید با فوریت و ضرورت بیشتری نقش کارآفرینی را در فرآیند توسعه منظور کنند و ضعف های موجود را بهبود بخشند.

در این میان، اندیشمندان متعددی به این مقوله پرداخته و تعاریف، نظریات و الگوهای مختلفی ارائه نموده اند. اما هنوز تعریفی جامع و دربرگیرنده برای این پدیده ارائه نشده است. شواهد این امر را می توان در تعبیر زیبای اندیشمندان این حوزه یافت. برای مثال، روترمیل  و همکاران[1] (2007)، ادبیات این حوزه را تکه تکه[2] شده و گوررو و اوربانو[3] (2010) آن را جنینی خواندند. پس لزوم انجام تحقیقی دربرگیرنده و جامع در این مورد احساس می گردد. از طرفی شناسایی عوامل پیش برنده وبازدارنده در توسعه دانشگاه کارآفرین می تواند فرآیند شکل گیری و توسعه دانشگاه ها را در راستای کارآفرینانه شدن هدایت کند.

شایان ذکر است که شناسایی عوامل مؤثر در شکل گیری و توسعه دانشگاه کارآفرین از مشارکت های اساسی این تحقیق بوده و محقق می کوشد تا به این سؤال پاسخ دهد که عوامل پیش برنده و بازدارنده در شکل گیری دانشگاههای کارآفرین در ایران چه چیزهایی هستند؟ و دانشگاههای مورد مطالعه چه تفاوتهایی از نظر این عوامل با یکدیگر دارند؟

1-3 ضرورت و اهمیت انجام پژوهش

1-3-1 ضرورت تحقیق نظری

• دانشگاه کارآفرین به عنوان نسل سوم دانشگاه ها، مأموریت سومی را بر عهده دارد که به تعبیر برخی اندیشمندان همچون اتزکویتز و ویال[4] (2005)، توسعه اقتصادی و اجتماعی را در بر گرفته و به عقیده برخی دیگر همچون کلارک[5] (1998) عامل تغییر اجتماعی است. از این رو، شناخت این مأموریت و نحوه تحقق آن در قالب دانشگاهی کارآفرین از اهمیت ویژه ای برخوردار خواهد بود.
• این تحقیق، عوامل مؤثر در شکل گیری دانشگاه کارآفرین را شناسایی می کند. عواملی که بطور مستقیم می تواند بر سیستم دانشگاهی، و در نتیجه بر دانشجویان، اعضاء هیأت علمی و پژوهشگران این حوزه تأثیر بگذارد. هرچند به زعم اتزکویتز و ملو[6] (2005) صحبت از دانشگاه کارآفرین در کشورهای در حال توسعه و اقتصادهای در حال رشد، بیشتر به یک هدف می ماند تا واقعیتی که بتواند مورد بررسی قرار گیرد. با این وجود، این اندیشمندان نیز به اهمیت بررسی این موجودیت ها، یعنی دانشگاه های کارآفرین، با ویژگی های بومی شان تأکید می ورزند.
• به جهت اهمیت مأموریت سوم دانشگاه ها و تسریع سرعت رقابت در بین مؤسسات آموزشی عالی جهان و اهمیت کسب جایگاهی مناسب از لحاظ علمی طبق چشم اندازهای موجود کشور، همچون چشم انداز 1404، تقویت و بهبود مستمر زادگاه های دانش، یعنی دانشگاه ها، بویژه دانش بومی، توجه به این نسل از دانشگاه ها به عنوان ضرورتی تعیین کننده الزامی خواهد بود. دستاوردهای این تحقیق می تواند به طور مستقیم به منظور برنامه ریزی، سازماندهی و حتی ارزیابی مورد استفاده سیاستگذاران و مدیران اجرایی مسئول قرار گیرد.
• نتایج این پژوهش به طور مستقیم بر بخش دانشگاهی و دانشگاهیان کشور تأثیر داشته، با برجسته کردن بخش صنعت-گرای دانشگاه ها صنعت، دولت، دولتمردان و سیاستگذاران این عرصه را نیز از نتایج خود بهره مند خواهد ساخت.

1-3-2 ضرورت تحقیق کاربردی

• این پژوهش از دو جنبه برای دانشگاهیان، اندیشمندان و محققان این حوزه مهم است: اولاً به عنوان تحقیقی که مستقیماً مهم ترین موجودیت سیستم آموزش عالی، یعنی دانشگاه را هدف قرار می دهد؛ و دوم این که به طور غیرمستقیم تأثیری بر عملکرد دانشگاهها خواهد داشت. برای مثال، با تعیین و شناسایی عوامل پیش برنده و بازدارنده، می توان به تغییر در سیستم های موجود در دانشگاهها در جهت کارآفرین شدن آنها پرداخت. تغییراتی که سیستم آموزشی، پژوهشی و بعد کارآفرینانه دانشگاه ها را متأثر ساخته و معیارهای عملکرد را بهبود خواهد بخشید.
• دستاوردهای این تحقیق، با ارائه رویکردی بومی، شناختی مناسب را برای سیاستگذاران مربوطه به وجود خواهد آورد. شناختی که می تواند باعث یکپارچه تر شدن درک مسئولین و در نتیجه برنامه ها و تصمیمات آنان گردد. یکی از برترین ویژگی های این تحقیق، ارائه و شناسایی عواملی که سیاستگذاران می توانند به واسطۀ آن سناریوهای ناشی از سیاست ها را در زمینه کارآفرینی دانشگاهی به تصویر بکشند.

شناسایی عوامل پیش برنده و بازدارنده در شکل گیری دانشگاه کارآفرین، می تواند به علاقه مندان حوزه دانشگاه کارآفرین کمک کند تا عوامل مختلف را سنجیده و سناریوهای مناسبی برای آینده و نزدیک تر شدن به این نسل از دانشگاه ها انتخاب کنند و برای پژوهشگران این حوزه نیز حائز اهمیت خواهد بود، زیرا راه را برای تحقیقات آتی باز خواهد کرد و زمینه شناخت بیشتر را فراهم خواهد کرد.

1-4 اهداف تحقیق

1-4-1 هدف اصلی از انجام تحقیق

شناسایی، اولویت بندی و ارزیابی عوامل پیش برنده و بازدارنده در شکل گیری دانشگاه کارآفرین در دانشگاههای ایران

1-4-2 اهداف فرعی از انجام تحقیق

• شناسایی عوامل پیش برنده داخلی و محیطی مؤثر بر شکل گیری دانشگاه کارآفرین در دانشگاه های ایران
• شناسایی عوامل بازدارنده داخلی و محیطی مؤثر بر شکل گیری دانشگاه کارآفرین در دانشگاه های ایران
• اولویت بندی عوامل پیش برنده داخلی و محیطی مؤثر بر شکل گیری دانشگاه کارآفرین در دانشگاه های ایران
• اولویت بندی عوامل بازدارنده داخلی و محیطی مؤثر بر شکل گیری دانشگاه کارآفرین در دانشگاه های ایران
• ارزیابی عوامل پیش برنده و بازدارنده در شکل گیری دانشگاه کارآفرین در دانشگاه های شاهد، تهران و یزد

1-5 سؤالات تحقیق

• عوامل پیش برنده در توسعه دانشگاههای ایران به سمت دانشگاه کارآفرین کدامند؟
• عوامل بازدارنده در توسعه دانشگاههای ایران به سمت دانشگاه کارآفرین کدامند؟

1-6 تعریف عملیاتی متغیرهای تحقیق

در این تحقیق متغیرهایی از پیشینه تحقیق مرتبط با موضوع استخراج شده است و سپس از طریق طراحی پرسشنامه و توزیع بین نمونه آماری، میزان اهمیت هر کدام سنجیده شده است.

دانشگاه کارآفرین[7]:  نسل سوم دانشگاه ها (اتزکویتز، 2003) یعنی دانشگاه کارآفرین، دانشگاهی پویاست که در مقابل تقاضاهای داخلی و خارجی، ساختار خود را تغییر می دهد (کلارک، 2003). این دانشگاه دارای پنج رکن اساسی است : هسته هدایتگر تقویت شده[8]، یک محیط پیرامونی توسعه ای بسط یافته[9]، یک پایه مالی متنوع[10]، یک فرهنگ کارآفرینانه یکپارچه[11]، و یک هسته آکادمیک با انگیزه[12] (کلارک، 1998).

عوامل پیش برنده:  عواملی که ایجاد تغییرات سازمانی را تسهیل نموده و وجود آن ها در سازمان باعث گرایش افراد به پذیرش سریع تغییرات و تحولات می گردد.

عوامل بازدارنده: عواملی که باعث جلوگیری در ایجاد تغییرات در درون سازمان می شوند.

مأموریت دانشگاه کارآفرین: مأموریت، بیانگر علت وجودی یک سازمان است و جایگاه آن سازمان را از این جهت که به چه کاری اشتغال دارد، نشان می‌دهد. دانشگاه کارآفرین به عنوان نسل سوم دانشگاه دارای سه مأموریت آموزش، پژوهش و مشارکت در توسعه اقتصادی و اجتماعی می باشد (اتزکویتز، 2003). مأموریت دانشگاه کارآفرین شامل خصیصه های تولید کارآفرینان و جویندگان کار، انتشار مقالات با مضامین عملی، انتقال دانش ( پتنت ها، لیسانس ها، شرکت های انشعابی)، مشارکت در توسعه منطقه ای و اجتماعی، ارتقاء یک فرهنگ کارآفرینانه، می شود (گوررو و اوربانو، 2010).

منابع دانشگاه: شامل منابع انسانی، منابع مالی، منابع فیزیکی، منابع تجاری، و . . منابع، یکی از دو جزء عوامل داخلی دانشگاه ها می باشد (همان منبع، 2010).

قابلیت های دانشگاه: قابلیت های دانشگاه یعنی آموزش چگونگی تشخیص فرصتها، ایده پردازی، ارزیابی و انتخاب ایده ها برای بهره گیری از فرصتها، مهارت های راه اندازی کسب و کار و سپس اداره ، حفظ و توسعه آن(یداللهی[13]، 2008). قابلیت های دانشگاه شامل پیشینه دانشگاه، جایگاه دانش، شرکای دانشگاه، محلیت دانشگاه می شود. قابلیت ها بعد از منابع، جزء دیگر عوامل داخلی دانشگاه ها می باشد (گوررو و اوربانو، 2010).

عوامل محیطی رسمی: شامل ساختار سازمانی دانشگاه و اداره دانشگاه، معیارهای حمایتی از شرکت های نوپای دانشگاهی، و برنامه های آموزش کارآفرینی دانشگاهی (گوررو و همکاران، 2006).

عوامل محیطی غیررسمی: شامل گرایش دانشگاهیان به کارآفرینی، موضوع کارآفرینی در دانشگاه و مدل های نقش، موارد نمونه[14] و سیستم های پاداش دانشگاهی (همان منبع، 2006).

[1] Rothaeramel et al

[2] Fragmented

[3] Guerrero and Urbano

[4] Etzkowitz & Viale

[5] Clark

[6] Etzkowitz & Mello

[7] Entrepreneurial University

[8] Strengthened steering core

[9] Expanded developmental periphery

[10] Diversified funding base

[11] Integrated entrepreneurial culture

[12] Stimulated academic heartland

[13] Yadollahi

[14] Cases