پایان نامه شناسایی و تبیین کدهای بومی اخلاقی برای مدیران بیمارستانی | ... | ||
دانشگاه شاهددانشکده علوم انسانی پایان نامه کارشناسی ارشد رشته مدیریت دولتی گرایش مدیریت نیروی انسانی
عنوان: شناسایی و تبیین کدهای بومی اخلاقی برای مدیران بیمارستانی (مورد مطالعه: بیمارستان های تهران بزرگ)
زمستان 1390 برای رعایت حریم خصوصی نام نگارنده و استاد راهنما در سایت درج نمی شود (در فایل دانلودی نام نویسنده و استاد راهنما موجود است) تکه هایی از متن پایان نامه به عنوان نمونه : (ممکن است هنگام انتقال از فایل اصلی به داخل سایت بعضی متون به هم بریزد یا بعضی نمادها و اشکال درج نشود ولی در فایل دانلودی همه چیز مرتب و کامل است)
چکیده: معمولاً در بیمارستان به عنوان یک سازمان خدماتی، تاکید بر بعد اخلاق پزشکی و پرستاری، ممکن است بعد اخلاق کارکنان اداری و بالاخص مدیران اداری بیمارستانی را تحتالشعاع قرار دهد. در این تحقیق با جمع آوری مطالب نظری نسبتاً گستردهای در حوزه اخلاق حرفهای از طریق مطالعه کتابخانهای و مصاحبه با استادان صاحبنظر و خبرگان اخلاق حرفهای و نیز رجوع به بعضی از سازمانهایی که به طراحی و تبیین کدهای اخلاقی پرداخته بودند (از جمله سازمانهای داخلی و خارجی مورد مطالعه، گروه صنعتی بهمن و موسسه مشاوران مدیریت آمریکا)، چارچوب نظری مشخصی به دست آمد، با طراحی پرسشنامه اولیه حاصل از ترجمه کدهای اخلاقی موسسه مشاوران مدیریت کشور ایالات متحده آمریکا و متناسب سازی با ابعاد اخلاق بومی مدیریت بیمارستانی در تهران بزرگ جهت استخراج کدهای بومی اخلاق مدیریت در بیمارستانهای تهران بزرگ و استفاده از نظر خبرگان اخلاق حرفهای مدیریت بیمارستانی مجموعهای مشتمل بر هجده کد بومی اخلاقی مدیریت بیمارستانی شناسایی گردید. با توزیع پرسشنامه کدهای استخراج شده از مراحل قبل بین مدیران بیمارستانی، کدهای استخراج شده در سه سطح مدیریت عالی، میانی و عملیاتی بیمارستانی مورد سنجش واقع شد. با تجزیه و تحلیل دادههای حاصل از پژوهش از طریق روشهای میانگینگیری و نیز تحلیل آماری دادهها از طریق نرمافزار spss به پاسخگویی به سوالات پژوهش پرداخته شد، و اهمیت تک تک کدها برای مدیران در سطوح مختلف مدیریتی در جدولی مجزا استخراج گردید و در انتها پیشنهاداتی کاربردی و نیز پیشنهاداتی جهت تحقیقات و مطالعات آتی ارائه شده است. کلمات کلیدی: اخلاق، اخلاق حرفهای، کد بومی اخلاقی، اخلاق مدیریت، مدیرا ن بیمارستانی، بیمارستانهای تهران بزرگ فهرست مطالب شماره صفحه چکیده7 فصل اول:کلیات تحقیق.15 1-1)مقدمه. 16 1-2) بیان مساله. 17 1-3) اهمیت و ضرورت تحقیق. 19 1-3-1) از دیدگاه نظری 19 1-3-2) از دیدگاه عملی. 19 1-4) هدف های تحقیق. 20 1-4-1) هدف اصلی. 20 1-4-2) اهداف فرعی. 20 1-5) سؤالهای تحقیق. 21 1-5-1) سئوال اصلی. 21 1-5-2) سئوالات فرعی. 21 1-6) تعریف عملیاتی واژگان کلیدی تحقیق. 21 1-6-1) اخلاق. 21 1-6-2) اخلاق حرفه ای 22 1-6-3) اخلاق سازمانی. 22 1-6-4) اخلاق فردی 22 1-6-5) کد اخلاقی. 23 1-6-6) کد بومی اخلاقی. 23 1-6-7) اخلاق مدیریت 24 1-6-8) مدیران بیمارستانی. 24 فصل دوم: مروری بر ادبیات تحقیق25 2-1)چیستی اخلاق. 26 2-2) اخلاق حرفه ای 32 2-3) اخلاق سازمانی. 32 2-3-1) مدیریت اخلاق سازمانی. 33 2-3-2)اصول اخلاقی در سازمان. 34 2-3-3)جایگاه راهبردی اخلاق در سازمان. 34 2-4) اخلاق فردی 36 2-5)اخلاق مدیریت 36 2-6) مسایل اخلاقی در مدیریت 37 2-6-1)ویژگیهای مسایل اخلاقی در مدیریت 38 2-6-2)برگزیدهای از مسایل اخلاقی در مدیریت 41 2-6-2-1) آلودگی محیط زیست 43 2-6-2-2) ارتشا 44 2-7) تجزیه و تحلیل مسایل اخلاقی در مدیریت 50 2-7-1) اقتصاد و اخلاق مدیریت 51 2-7-2) حقوق و اخلاق مدیریت 52 2-7-3) فلسفه و اخلاق مدیریت 52 2-8) تصمیمگیری اخلاقی. 53 2-9) اهمیت درک مفاهیم اخلاقی. 58 2-10) اصول چهارگانه اخلاقی. 60 2-10-1) اصل استقلال. 61 2-10-2) اصل زیان نرساندن. 61 2-10-3) اصل خیرخواهی. 62 2-10-4) اصل عدالت 62 2-11) تعارض قواعد اخلاقی. 63 2-12) تجزیه و تحلیل ضوابط اخلاقی. 64 2-12-1) تجزیه و تحلیل ضوابط اخلاقی افراد 64 2-12-2) تجزیه و تحلیل ضوابط اخلاقی شرکتها 68 2-12-3) تجزیه و تحلیل ضوابط اخلاقی جامعه. 74 2-13)نظریههای مهم اخلاقی. 79 2-13-1) نظریههای وظیفهگرایی. 80 2-13-2)نظریه پیامدگرایی. 81 2-13-3) اخلاق جدید فمینیستی. 81 2-14)ارزش نظریههای اخلاقی. 82 2-15) بیانیههای اخلاقی در سازمان. 85 2-15-1) بیانیه های اخلاقی در ترازوی کارآمدی 86 2-15-2) نقش سند اخلاقی در اخلاق سازمانی. 88 2-16)انواع سندهای اخلاقی. 91 2-16-1) اصول اخلاقی. 91 2-16-2) عهدنامه اخلاقی. 91 2-16-3)منشور اخلاقی بنگاه 91 2-17)ساختار سند جامع اخلاقی سازمان. 92 2-18)وظایف کمیته اخلاقی سازمان. 96 2-19)شیوه تدوین اصول اخلاقی سازمان. 96 2-20) پیشینه تحقیق. 97 2-20-1) پیشینه خارجی. 98 2-20-2) پیشینه داخلی. 100 2-21) ارائه چارچوب نظری 101 فصل سوم: روش تحقیق.104 3-1) مقدمه. 105 3-2)قلمرو تحقیق. 105 3-3)مراحل انجام تحقیق. 106 3-4) جامعه آماری تحقیق. 106 3-5) نمونه آماری و روش نمونه گیری 106 3-6)روش گرد آوری داده ها 107 3-7)روایی و پایایی پرسشنامه. 108 3-8)محدودیتهای تحقیق. 110 3-9) روش تحلیل داده ها 110 3-9-1) پرسشهای پرسشنامه اولیه حاصل از ترجمه کدهای اخلاقی موسسه مشاوران مدیریت. 110 3-9-2) پرسشنامه ارائه شده جهت ارائه به نخبگان برای اجرای فن دلفی 113 3-9-3) پرسشنامه نهایی حاصل از فن دلفی. 115 فصل چهارم: تحلیل دادهها.119 4-1)مقدمه. 120 4-2) شناسایی کدهای اخلاق حرفه ای مدیران بیمارستانی در سطوح مختلف اداری 120 4-3) کدهای حاصل از تحلیل نظرات صاحبنظران از طریق فن دلفی 121 4-4) آمار استنباطی. 123 4-4-1) پایایی (قابلیت اعتماد) پرسشنامه. 123 4-4-2)بررسی آزمون همبستگی بین مدیران بیمارستان های دولتی با شاخصهای شناسایی شده اخلاق حرفهای 124 4-4-3) بررسی آزمون همبستگی بین مدیران بیمارستان های خصوصی با کدهای اخلاقی شناسایی شده 131 4-4-4)اولویت بندی کدها در بیمارستانهای دولتی با استفاده از آزمون فریدمن 140 4-4-5)اولویت بندی کدها در بیمارستانهای خصوصی با استفاده از آزمون فریدمن 141 4-5)میانگینگیری نظر مدیران جهت تعیین اخلاقی بودن هر یک از کدها 142 4-6) ارزیابی کد بودن داده های حاصل از فن دلفی 144 4-7) تمایز کدهای اخلاق فردی و اخلاق مدیریتی در بیمارستان ها 145 4-8( کدهای اخلاق مدیریتی حاصل از تحقیق. 147 فصل پنجم: نتیجه گیری وپیشنهادها 150 5-1)مقدمه. 151 5-2)بحث و نتیجه گیری 151 5-2-1)پاسخ به پرسش اصلی. 152 5-2-2)پاسخ به پرسش فرعی اول. 154 5-2-3)پاسخ به پرسش فرعی دوم 157 5-2-4) پاسخ به پرسش فرعی سوم 158 5-2-5) پاسخ به پرسش فرعی چهارم 160 5-3)پیشنهادها 161 5-3-1)-پیشنهادهای کاربردی 161 5-3-2)پیشنهادها جهت تحقیقات آتی. 162 منابع و مآخذ 163 الف)منابع فارسی. 163 ب)منابع لاتین. 166 ضمائم 168 6-1)کدهای موسسه مشاوران مدیریت آمریکا 168 6-2)پرسشنامه اولیه تهیه شده جهت ارائه به استادان و خبرگان اخلاق حرفه ای جهت فن دلفی 169 6-3)پرسشنامه حاصل از فن دلفی جهت ارائه به مدیران بیمارستانی در سطوح مختلف. 172 6-4) چکیده انگلیسی. 176 فهرست جداول و نمودارها:
1-1)مقدمهقطار بی توقف سازمانها، در دنیای متلاطم حاکم بر آنها با سرعتی حیرتآور جادههای محیطی که در آن محصور گردیدهاند را در مینوردد. آنچه بیش از همه با اهمیت مینماید، سود و کسب منبع و امتیازات محیطی است. اما این سود جویی در فضای بینهایت رقابتی، انسان را به یاد مفهوم تنازع بقاء میاندازد. بعضی از سازمانها به هر قیمتی جهت دسترسی به حداکثر منافع و با غیر اخلاقیترین شیوهها بر پیکر نحیف و رنجور رقبای خود،که نتوانستهاند در این محیط عرض اندام کنند میتازانند، و این گستره بی اخلاقی از گستره رقابت بین سازمانی پا را فراتر گذاشته و مشکلاتی همچون ارتشاء، تبانی و تضییع حقوق مشتریان و ارباب رجوع در سازمانهای خدماتی نشو و نما پیدا کردهاند.(هازمر و لارتون ،1382: 13) بارزترین نتیجه تخطی از اصول اخلاقی تضییع حقوق سایرین میباشد که ممکن است از برداشتهای خودخواهانه در بر خورد با آنچه میتواند یک مساله اخلاقی باشد ناشی شود. با توصیف آنچه بر سازمانها حاکم است، و در دنیایی که اهمیت و نقش مسئولیت اجتماعی هر روز پر رنگتر مینماید، تدوین و پایهگذاری قوانین اخلاقی برای سازمان ها و حتی در روابط بین انسانی چه در یک جامعه و چه در برخورد با سایر جوامع امری حیاتی مینماید.(هازمر و لارتون ،1382: 13) با اوصافی که گذشت بر آن شدیم تا با کمک گرفتن از استادان مجرب در زمینه اخلاق حرفهای و اخلاق پزشکی در گوشهای از دنیای سازمانی امروز حوزهای را برای پژوهش انتخاب کنیم که کمتر مورد توجه مباحث اخلاقی قرار گرفته شده است. اخلاق بخش اداری بیمارستانها- جایی که تعداد زیادی از ارباب رجوع و کارکنان هر روزه با آن درگیر میباشند- تحتالشعاع الویت قائل شدن برای اخلاق بخش پزشکی مورد بیمهری قرار گرفته است، گستردگی کار و محیط پر مخاطب بیمارستانی در بخش اداری و اهمیت نقش مدیریت بیمارستانی،حتی در توسعه اخلاق پزشکی ما را بر آن داشت که با پژوهشی علمی به شناسایی و تبیین کدهای اختصاصی اخلاقی برای مدیران این دسته از سازمانها در تهران بزرگ بپردازیم. برای به دست آوردن مبنا و پیشینه جهت انجام تحقیق ضمن ارتباط با موسسه مشاوران مدیریت آمریکا- که در حیطه شناسایی و تبیین کدهای اخلاقی در حوزه کار مدیران اداری کار کرده است- و نیز مراجعه به گروه صنعتی بهمن در کشور عزیزمان- که به شناسایی و تبیین کدهای اخلاقی فردی بومی برای کارکنان خود پرداخته است- به منابعی قابل اعتماد در کنار سایر کدهای تدوین شده در کشور- توسط سازمانهای مختلف که در قالب کتب و مقالات در دسترس میباشند- دست یافتیم. کدهای اتخاذ شده از موسسه مشاوران مدیریت آمریکا در سه دسته قرار دارند:
جهت وزن دهی به نقش کدهای در نظر گرفته شده از اساتید مجرب در این حیطه در کنار پرسشنامه کدها خواسته شده است که به میزان وزن و اهمیت هر کد برای هر دسته از مدیران در سطوح سازمانی امتیازی از یک تا پنج را لحاظ کنند تا در کنار شناسایی کدها به وزن کدها برای هر رده از مدیران بعد از تحلیل آماری پرسشنامههای حاصل دسترسی پیدا کنیم. با توزیع پرسشنامه کدهای استخراج شده از مراحل قبل بین مدیران بیمارستانی- با بکار بردن شیوههای بومی تبیین کدهای استخراج شده در سه سطح مدیریت عالی، میانی و عملیاتی بیمارستانی مورد سنجش واقع شد. با تجزیه و تحلیل دادههای حاصل از پژوهش از طریق روشهای میانگینگیری و نیز تحلیل آماری دادهها از طریق نرمافزار spss به پاسخگویی به سوالات پژوهش پرداخته شد، و اهمیت تک تک کدها برای مدیران در سطوح مختلف مدیریتی در جدولی مجزا استخراج گردید و در انتها پیشنهاداتی کاربردی و نیز پیشنهاداتی جهت تحقیقات و مطالعات آتی ارائه شده است. در فصل اول این تحقیق در ابتدا به بیان مساله خواهیم پرداخت،ودر ادامه به اهمیت و ضرورت تحقیق ، اهراف تحقیق، سوالات تحقیق و تعریف عملیاتی وا ژگان کلیدی تحقیق خواهیم پرداخت. 1-2) بیان مسالهمسائل اخلاقی به تناوب در مدیریت روی می دهند.این مسائل بسیار فراتر از مشکلات مربوط به ارتشا،تبانی و دزدی بوده و به محدوده های بسیار وسیعی گسترش یافتهاند.مسائل اخلاقی در واقع عمده ترین معضلات مدیریتی هستند،زیرا آنها بیانگر تقابل بین عملکرد اقتصادی(درآمدها،هزینه ها و سودها) و عملکرد اجتماعی(تعهدات سازمان در داخل و خارج نسبت به دیگران) می باشند.(هازمر و لارتون ،1382: 13) جوامع پیشرفته با درک اهمیت اخلاق در بعد مدیریت سازمانی به طراحی کد های اخلاقی متناسب با سازمان هایشان پرداخته اند که از آن دسته می توان کدهای اخلاقی آمریکا، استرالیا و اروپا را نام برد. هنگامی که ما دربارهً اصول اخلاقی حرف می زنیم ممکن است منظور خود را ندانیم؛ اینکه مشکلات اخلاقی،اصول اخلاقی، قضاوت های اخلاقی چیست،موضوعی چندان روشن نیست که به عنوان یک موضوع ساده بتوان آن را نادیده گرفت.ما باید کشف کنیم که چه زمانی می گوئیم یک مساله اخلاقی است تا اگر با موارد اخلاقی زیادی برخورد داشتیم بتوانیم آن را از یکدیگر تفکیک کرده و بررسی نماییم که کدامیک عاقلانه و قابل دفاع هستند.(عباسی، و دیگران،1389: 132) وجود مسائل اخلاقی بیشمار که مدیران و مراجعین (مشتریان و دیگر ذینفعان سازمانی) در سازمانهای ایران با آن روبرو هستند و نیز عدم وجود کدهای مدون اخلاقی بومی، ما را بر آن داشت تا با یک پژوهشی بنیادین و کمک گرفتن از متخصصان اخلاق حرفه ای و نیز ذینفعان به شناسایی، طراحی و تبیین کدهای بومی اخلاقی در بعد مدیران سازمانی ( بیمارستانها) به عنوان یک سازمان که در کانون توجه تمام اقشار جامعه است بپردازیم.باشد تا دریچه ای برای پژوهشهای بعدی در دیگر سازمان ها گشوده شود. بحث از ابعاد و زمینه های سازمان اخلاقی و مناسبات آن با محیط در گرو تحلیل مفهوم اخلاقی بودن یک سازمان است، غالبا در جامعه مفهوم سازی افراد از اخلاق حرفه ای، اخلاقی بودن صاحبان حرف: پزشکان، پرستاران، مدیران، مهندسان، مشاوران، حسابداران و وکلا است. (قراملکی، 1388: 60) و از آنجا که در مبحث حرف و مشاغل، مدیریت از اثر گذارترین بخش ها در حیطه اخلاق فردی در سازمان می باشد، بالطبع طراحی کدهای اخلاقی متناسب با مدیران هر سازمان می تواند کمک شایانی در اخلاقی شدن عملکرد مجموعه سازمانی تابع مدیران اخلاقی و در نهایت کمک به اخلاقیتر شدن سازمان نماید. (قراملکی،1388: 65) با طراحی، شناسایی و بومی سازی کدهای اخلاقی در مدیریت وانجام پژوهشهای با روایی و پایایی زمینه برای کسب استانداردهای اخلاقی توسط سازمان ها فراهم خواهد گردید و کمک شایانی به رفع مشکلات و مسائل بیشمار اخلاقی که با آن ها دست به گریبانند فراهم خواهد شد.(جان آر،ماریو،2002: 106)[1] توجه به مسائل بیشمار و متناوب اخلاقی در دنیای سازمانهای کنونی ونیز ایجاد سازمان ها و تشکل ها و تحقیقات گسترده جهت اخلاقی ساختن دنیای کنونی و درک اهمیت اخلاق در زیباتر زیستن و درک منافع اخلاقی شدن سازمان ها،محرکی گردید تا گامی جهت ایجاد زمینه برای اخلاقی تر ساختن سازمان ها برداشته و در پی آن باشیم تا با کمک گرفتن از خبرگان و ذینفعان به این پرسش اساسی پاسخ گوییم. کدهای بومی اخلاقی و اهمیت هر یک از آنها برای مدیران بیمارستانی تهران بزرگ در سطوح مختلف مدیریتی کدامند ؟ 1-3) اهمیت و ضرورت تحقیق1-3-1) از دیدگاه نظری: از آنجا که مسائل اخلاقی در بیمارستان ها در حیطه اخلاق پزشکی در سه بعد آموزش ،پژوهش و درمان مورد بررسی و مد نظر قرار می گیرد توجه به بعد اداری این دسته از سازمانها کم رنگ بوده و کمتر مورد توجه قرار گرفته است شاید بتوان گفت که پرداختن به این بعد در زمینه اخلاق در بیمارستان ها، تا بحال در ایران کمتر مورد توجه بوده است. از آنجا که ذینفعان(بیماران، همراهان بیمار و کارکنان بیمارستانی و .) در بیمارستان ها علاوه بر مواجه با مسائل اخلاق پزشکی با مسائل گسترده اخلاق اداری در بیمارستانها نیز مواجه اند و با وجود بی توجهی به این بعد در بیمارستان ها،پزداختن به این بعد از اهمیت ویژهای بر خوردار است. 1-3-2) از دیدگاه عملی: از آنجا که ابعاد اخلاق اداری و اخلاق پزشکی در سازمان ها مورد توجه قرار گرفته و کدهایی نیز در سطح دنیا و ایران برای آن شناسایی و طراحی گردیده است در این میان بعد اخلاق اداری در بیمارستان ها با وجود گستردگی بسیار زیاد، تحت الشعاع اخلاق پزشکی قرار گرفته است و از دیگر سو بحث مدیریت چه در نظام اخلاق پزشکی (در شاخه های آموزش و پژوهش ونیز بخش های اداری) و چه در دیگر نهاد ها وسازمان ها با مبحث اخلاق فردی در یک راستا قرار گرفته است و از نگاه تخصصی به این بعد حیاتی و تاثیر گذار در اخلاقی شدن سازمان ها در حد زیادی دریغ گردیده است. ما برآنیم که با کمک گرفتن از خبرگان اخلاق حرفه ای به طراحی و تبیین کدهای بومی اخلاقی برای مدیران بیمارستانی بپردازیم تا از این طریق با دست یافتن به شاخص های بومی اخلاقی برای مدیران و تشویق آنها در بکارگیری این کدهای اخلاقی،زمینه را برای اخلاقیتر شدن رفتار مدیران،(متناسب با شاخص های بومی) فراهم آوریم. با موفقیت در این امر ،زمینه را برای تحقیقات گسترده آتی برای بومی ساختن کدهای اخلاقی برای مدیران در دیگر سازمان ها و نهادها را فراهم آوریم. و مبنا و منبعی قابل قبول را در اختیار محققین آتی ونیز سازمان ها قرار دهیم. تا با پرداختن به مبحث اخلاق مدیریت در سطح شناسایی، طراحی و تبیین کدهای اخلاقی دستورالعملی الزام آور را جهت رویکرد متحدالشکل اخلاقی و بدون ورود دیدگاه ها و سلایق شخصی که مورد پذیرش همه افراد در سازمان ها و نیز مرتبط با سازمان هاست در اختیار آنها قرار دهیم و سازمان ها را به سمت اخلاقی شدن،اخلاقی اندیشیدن،و داشتن دیدگاه اخلاقی در بعد مدیران سازمانی سوق دهیم. 1-4) هدف های تحقیق1-4-1) هدف اصلی
1-4-2) اهداف فرعی1.تبیین تمایز بین کدهای اخلاق حرفه ای مدیران بیمارستانی با اخلاق فردی آنان. 2.تخصصی کردن کدهای اخلاقی مدیریت بیمارستانی. 3.وزن دهی به نقش مدیریت در رشته ها و سطوح مختلف به عنوان عاملی در میزان اخلاقی ساختن سازمان مورد نظر. 4.کمک به تهیه کدهای بومی اخلاقی تخصصی مدیریت بیمارستانی با ارائه یک نمونه کار. 1-5) سؤالهای تحقیق1-5-1) سئوال اصلی
1-5-2) سئوالات فرعی
2.کدام کدها مختص مدیران بیمارستانی می باشند؟ 3.وزن نقش مدیریت در اخلاقی ساختن سازمان مورد نظر با توجه به رشته ها و سطوح مختلف مدیریت چقدر است؟ 4.چه نمونه ای را می توان برای کمک به تهیه کدهای اخلاقی تخصصی مدیریت بیمارستانی ارائه داد؟
[شنبه 1399-01-16] [ 11:00:00 ب.ظ ]
لینک ثابت
|