پایان نامه شناسایی و تبیین کدهای بومی اخلاقی برای مدیران بیمارستانی | ... | ||
دانشگاه شاهددانشکده علوم انسانی پایان نامه کارشناسی ارشد رشته مدیریت دولتی گرایش مدیریت نیروی انسانی
عنوان: شناسایی و تبیین کدهای بومی اخلاقی برای مدیران بیمارستانی (مورد مطالعه: بیمارستان های تهران بزرگ)
زمستان 1390 برای رعایت حریم خصوصی نام نگارنده و استاد راهنما در سایت درج نمی شود (در فایل دانلودی نام نویسنده و استاد راهنما موجود است) تکه هایی از متن پایان نامه به عنوان نمونه : (ممکن است هنگام انتقال از فایل اصلی به داخل سایت بعضی متون به هم بریزد یا بعضی نمادها و اشکال درج نشود ولی در فایل دانلودی همه چیز مرتب و کامل است)
چکیده: معمولاً در بیمارستان به عنوان یک سازمان خدماتی، تاکید بر بعد اخلاق پزشکی و پرستاری، ممکن است بعد اخلاق کارکنان اداری و بالاخص مدیران اداری بیمارستانی را تحتالشعاع قرار دهد. در این تحقیق با جمع آوری مطالب نظری نسبتاً گستردهای در حوزه اخلاق حرفهای از طریق مطالعه کتابخانهای و مصاحبه با استادان صاحبنظر و خبرگان اخلاق حرفهای و نیز رجوع به بعضی از سازمانهایی که به طراحی و تبیین کدهای اخلاقی پرداخته بودند (از جمله سازمانهای داخلی و خارجی مورد مطالعه، گروه صنعتی بهمن و موسسه مشاوران مدیریت آمریکا)، چارچوب نظری مشخصی به دست آمد، با طراحی پرسشنامه اولیه حاصل از ترجمه کدهای اخلاقی موسسه مشاوران مدیریت کشور ایالات متحده آمریکا و متناسب سازی با ابعاد اخلاق بومی مدیریت بیمارستانی در تهران بزرگ جهت استخراج کدهای بومی اخلاق مدیریت در بیمارستانهای تهران بزرگ و استفاده از نظر خبرگان اخلاق حرفهای مدیریت بیمارستانی مجموعهای مشتمل بر هجده کد بومی اخلاقی مدیریت بیمارستانی شناسایی گردید. با توزیع پرسشنامه کدهای استخراج شده از مراحل قبل بین مدیران بیمارستانی، کدهای استخراج شده در سه سطح مدیریت عالی، میانی و عملیاتی بیمارستانی مورد سنجش واقع شد. با تجزیه و تحلیل دادههای حاصل از پژوهش از طریق روشهای میانگینگیری و نیز تحلیل آماری دادهها از طریق نرمافزار spss به پاسخگویی به سوالات پژوهش پرداخته شد، و اهمیت تک تک کدها برای مدیران در سطوح مختلف مدیریتی در جدولی مجزا استخراج گردید و در انتها پیشنهاداتی کاربردی و نیز پیشنهاداتی جهت تحقیقات و مطالعات آتی ارائه شده است. کلمات کلیدی: اخلاق، اخلاق حرفهای، کد بومی اخلاقی، اخلاق مدیریت، مدیرا ن بیمارستانی، بیمارستانهای تهران بزرگ فهرست مطالب شماره صفحه چکیده7 فصل اول:کلیات تحقیق.15 1-1)مقدمه. 16 1-2) بیان مساله. 17 1-3) اهمیت و ضرورت تحقیق. 19 1-3-1) از دیدگاه نظری 19 1-3-2) از دیدگاه عملی. 19 1-4) هدف های تحقیق. 20 1-4-1) هدف اصلی. 20 1-4-2) اهداف فرعی. 20 1-5) سؤالهای تحقیق. 21 1-5-1) سئوال اصلی. 21 1-5-2) سئوالات فرعی. 21 1-6) تعریف عملیاتی واژگان کلیدی تحقیق. 21 1-6-1) اخلاق. 21 1-6-2) اخلاق حرفه ای 22 1-6-3) اخلاق سازمانی. 22 1-6-4) اخلاق فردی 22 1-6-5) کد اخلاقی. 23 1-6-6) کد بومی اخلاقی. 23 1-6-7) اخلاق مدیریت 24 1-6-8) مدیران بیمارستانی. 24 فصل دوم: مروری بر ادبیات تحقیق25 2-1)چیستی اخلاق. 26 2-2) اخلاق حرفه ای 32 2-3) اخلاق سازمانی. 32 2-3-1) مدیریت اخلاق سازمانی. 33 2-3-2)اصول اخلاقی در سازمان. 34 2-3-3)جایگاه راهبردی اخلاق در سازمان. 34 2-4) اخلاق فردی 36 2-5)اخلاق مدیریت 36 2-6) مسایل اخلاقی در مدیریت 37 2-6-1)ویژگیهای مسایل اخلاقی در مدیریت 38 2-6-2)برگزیدهای از مسایل اخلاقی در مدیریت 41 2-6-2-1) آلودگی محیط زیست 43 2-6-2-2) ارتشا 44 2-7) تجزیه و تحلیل مسایل اخلاقی در مدیریت 50 2-7-1) اقتصاد و اخلاق مدیریت 51 2-7-2) حقوق و اخلاق مدیریت 52 2-7-3) فلسفه و اخلاق مدیریت 52 2-8) تصمیمگیری اخلاقی. 53 2-9) اهمیت درک مفاهیم اخلاقی. 58 2-10) اصول چهارگانه اخلاقی. 60 2-10-1) اصل استقلال. 61 2-10-2) اصل زیان نرساندن. 61 2-10-3) اصل خیرخواهی. 62 2-10-4) اصل عدالت 62 2-11) تعارض قواعد اخلاقی. 63 2-12) تجزیه و تحلیل ضوابط اخلاقی. 64 2-12-1) تجزیه و تحلیل ضوابط اخلاقی افراد 64 2-12-2) تجزیه و تحلیل ضوابط اخلاقی شرکتها 68 2-12-3) تجزیه و تحلیل ضوابط اخلاقی جامعه. 74 2-13)نظریههای مهم اخلاقی. 79 2-13-1) نظریههای وظیفهگرایی. 80 2-13-2)نظریه پیامدگرایی. 81 2-13-3) اخلاق جدید فمینیستی. 81 2-14)ارزش نظریههای اخلاقی. 82 2-15) بیانیههای اخلاقی در سازمان. 85 2-15-1) بیانیه های اخلاقی در ترازوی کارآمدی 86 2-15-2) نقش سند اخلاقی در اخلاق سازمانی. 88 2-16)انواع سندهای اخلاقی. 91 2-16-1) اصول اخلاقی. 91 2-16-2) عهدنامه اخلاقی. 91 2-16-3)منشور اخلاقی بنگاه 91 2-17)ساختار سند جامع اخلاقی سازمان. 92 2-18)وظایف کمیته اخلاقی سازمان. 96 2-19)شیوه تدوین اصول اخلاقی سازمان. 96 2-20) پیشینه تحقیق. 97 2-20-1) پیشینه خارجی. 98 2-20-2) پیشینه داخلی. 100 2-21) ارائه چارچوب نظری 101 فصل سوم: روش تحقیق.104 3-1) مقدمه. 105 3-2)قلمرو تحقیق. 105 3-3)مراحل انجام تحقیق. 106 3-4) جامعه آماری تحقیق. 106 3-5) نمونه آماری و روش نمونه گیری 106 3-6)روش گرد آوری داده ها 107 3-7)روایی و پایایی پرسشنامه. 108 3-8)محدودیتهای تحقیق. 110 3-9) روش تحلیل داده ها 110 3-9-1) پرسشهای پرسشنامه اولیه حاصل از ترجمه کدهای اخلاقی موسسه مشاوران مدیریت. 110 3-9-2) پرسشنامه ارائه شده جهت ارائه به نخبگان برای اجرای فن دلفی 113 3-9-3) پرسشنامه نهایی حاصل از فن دلفی. 115 فصل چهارم: تحلیل دادهها.119 4-1)مقدمه. 120 4-2) شناسایی کدهای اخلاق حرفه ای مدیران بیمارستانی در سطوح مختلف اداری 120 4-3) کدهای حاصل از تحلیل نظرات صاحبنظران از طریق فن دلفی 121 4-4) آمار استنباطی. 123 4-4-1) پایایی (قابلیت اعتماد) پرسشنامه. 123 4-4-2)بررسی آزمون همبستگی بین مدیران بیمارستان های دولتی با شاخصهای شناسایی شده اخلاق حرفهای 124 4-4-3) بررسی آزمون همبستگی بین مدیران بیمارستان های خصوصی با کدهای اخلاقی شناسایی شده 131 4-4-4)اولویت بندی کدها در بیمارستانهای دولتی با استفاده از آزمون فریدمن 140 4-4-5)اولویت بندی کدها در بیمارستانهای خصوصی با استفاده از آزمون فریدمن 141 4-5)میانگینگیری نظر مدیران جهت تعیین اخلاقی بودن هر یک از کدها 142 4-6) ارزیابی کد بودن داده های حاصل از فن دلفی 144 4-7) تمایز کدهای اخلاق فردی و اخلاق مدیریتی در بیمارستان ها 145 4-8( کدهای اخلاق مدیریتی حاصل از تحقیق. 147 فصل پنجم: نتیجه گیری وپیشنهادها 150 5-1)مقدمه. 151 5-2)بحث و نتیجه گیری 151 5-2-1)پاسخ به پرسش اصلی. 152 5-2-2)پاسخ به پرسش فرعی اول. 154 5-2-3)پاسخ به پرسش فرعی دوم 157 5-2-4) پاسخ به پرسش فرعی سوم 158 5-2-5) پاسخ به پرسش فرعی چهارم 160 5-3)پیشنهادها 161 5-3-1)-پیشنهادهای کاربردی 161 5-3-2)پیشنهادها جهت تحقیقات آتی. 162 منابع و مآخذ 163 الف)منابع فارسی. 163 ب)منابع لاتین. 166 ضمائم 168 6-1)کدهای موسسه مشاوران مدیریت آمریکا 168 6-2)پرسشنامه اولیه تهیه شده جهت ارائه به استادان و خبرگان اخلاق حرفه ای جهت فن دلفی 169 6-3)پرسشنامه حاصل از فن دلفی جهت ارائه به مدیران بیمارستانی در سطوح مختلف. 172 6-4) چکیده انگلیسی. 176 فهرست جداول و نمودارها:
1-1)مقدمهقطار بی توقف سازمانها، در دنیای متلاطم حاکم بر آنها با سرعتی حیرتآور جادههای محیطی که در آن محصور گردیدهاند را در مینوردد. آنچه بیش از همه با اهمیت مینماید، سود و کسب منبع و امتیازات محیطی است. اما این سود جویی در فضای بینهایت رقابتی، انسان را به یاد مفهوم تنازع بقاء میاندازد. بعضی از سازمانها به هر قیمتی جهت دسترسی به حداکثر منافع و با غیر اخلاقیترین شیوهها بر پیکر نحیف و رنجور رقبای خود،که نتوانستهاند در این محیط عرض اندام کنند میتازانند، و این گستره بی اخلاقی از گستره رقابت بین سازمانی پا را فراتر گذاشته و مشکلاتی همچون ارتشاء، تبانی و تضییع حقوق مشتریان و ارباب رجوع در سازمانهای خدماتی نشو و نما پیدا کردهاند.(هازمر و لارتون ،1382: 13) بارزترین نتیجه تخطی از اصول اخلاقی تضییع حقوق سایرین میباشد که ممکن است از برداشتهای خودخواهانه در بر خورد با آنچه میتواند یک مساله اخلاقی باشد ناشی شود. با توصیف آنچه بر سازمانها حاکم است، و در دنیایی که اهمیت و نقش مسئولیت اجتماعی هر روز پر رنگتر مینماید، تدوین و پایهگذاری قوانین اخلاقی برای سازمان ها و حتی در روابط بین انسانی چه در یک جامعه و چه در برخورد با سایر جوامع امری حیاتی مینماید.(هازمر و لارتون ،1382: 13) با اوصافی که گذشت بر آن شدیم تا با کمک گرفتن از استادان مجرب در زمینه اخلاق حرفهای و اخلاق پزشکی در گوشهای از دنیای سازمانی امروز حوزهای را برای پژوهش انتخاب کنیم که کمتر مورد توجه مباحث اخلاقی قرار گرفته شده است. اخلاق بخش اداری بیمارستانها- جایی که تعداد زیادی از ارباب رجوع و کارکنان هر روزه با آن درگیر میباشند- تحتالشعاع الویت قائل شدن برای اخلاق بخش پزشکی مورد بیمهری قرار گرفته است، گستردگی کار و محیط پر مخاطب بیمارستانی در بخش اداری و اهمیت نقش مدیریت بیمارستانی،حتی در توسعه اخلاق پزشکی ما را بر آن داشت که با پژوهشی علمی به شناسایی و تبیین کدهای اختصاصی اخلاقی برای مدیران این دسته از سازمانها در تهران بزرگ بپردازیم. برای به دست آوردن مبنا و پیشینه جهت انجام تحقیق ضمن ارتباط با موسسه مشاوران مدیریت آمریکا- که در حیطه شناسایی و تبیین کدهای اخلاقی در حوزه کار مدیران اداری کار کرده است- و نیز مراجعه به گروه صنعتی بهمن در کشور عزیزمان- که به شناسایی و تبیین کدهای اخلاقی فردی بومی برای کارکنان خود پرداخته است- به منابعی قابل اعتماد در کنار سایر کدهای تدوین شده در کشور- توسط سازمانهای مختلف که در قالب کتب و مقالات در دسترس میباشند- دست یافتیم. کدهای اتخاذ شده از موسسه مشاوران مدیریت آمریکا در سه دسته قرار دارند:
جهت وزن دهی به نقش کدهای در نظر گرفته شده از اساتید مجرب در این حیطه در کنار پرسشنامه کدها خواسته شده است که به میزان وزن و اهمیت هر کد برای هر دسته از مدیران در سطوح سازمانی امتیازی از یک تا پنج را لحاظ کنند تا در کنار شناسایی کدها به وزن کدها برای هر رده از مدیران بعد از تحلیل آماری پرسشنامههای حاصل دسترسی پیدا کنیم. با توزیع پرسشنامه کدهای استخراج شده از مراحل قبل بین مدیران بیمارستانی- با بکار بردن شیوههای بومی تبیین کدهای استخراج شده در سه سطح مدیریت عالی، میانی و عملیاتی بیمارستانی مورد سنجش واقع شد. با تجزیه و تحلیل دادههای حاصل از پژوهش از طریق روشهای میانگینگیری و نیز تحلیل آماری دادهها از طریق نرمافزار spss به پاسخگویی به سوالات پژوهش پرداخته شد، و اهمیت تک تک کدها برای مدیران در سطوح مختلف مدیریتی در جدولی مجزا استخراج گردید و در انتها پیشنهاداتی کاربردی و نیز پیشنهاداتی جهت تحقیقات و مطالعات آتی ارائه شده است. در فصل اول این تحقیق در ابتدا به بیان مساله خواهیم پرداخت،ودر ادامه به اهمیت و ضرورت تحقیق ، اهراف تحقیق، سوالات تحقیق و تعریف عملیاتی وا ژگان کلیدی تحقیق خواهیم پرداخت. 1-2) بیان مسالهمسائل اخلاقی به تناوب در مدیریت روی می دهند.این مسائل بسیار فراتر از مشکلات مربوط به ارتشا،تبانی و دزدی بوده و به محدوده های بسیار وسیعی گسترش یافتهاند.مسائل اخلاقی در واقع عمده ترین معضلات مدیریتی هستند،زیرا آنها بیانگر تقابل بین عملکرد اقتصادی(درآمدها،هزینه ها و سودها) و عملکرد اجتماعی(تعهدات سازمان در داخل و خارج نسبت به دیگران) می باشند.(هازمر و لارتون ،1382: 13) جوامع پیشرفته با درک اهمیت اخلاق در بعد مدیریت سازمانی به طراحی کد های اخلاقی متناسب با سازمان هایشان پرداخته اند که از آن دسته می توان کدهای اخلاقی آمریکا، استرالیا و اروپا را نام برد. هنگامی که ما دربارهً اصول اخلاقی حرف می زنیم ممکن است منظور خود را ندانیم؛ اینکه مشکلات اخلاقی،اصول اخلاقی، قضاوت های اخلاقی چیست،موضوعی چندان روشن نیست که به عنوان یک موضوع ساده بتوان آن را نادیده گرفت.ما باید کشف کنیم که چه زمانی می گوئیم یک مساله اخلاقی است تا اگر با موارد اخلاقی زیادی برخورد داشتیم بتوانیم آن را از یکدیگر تفکیک کرده و بررسی نماییم که کدامیک عاقلانه و قابل دفاع هستند.(عباسی، و دیگران،1389: 132) وجود مسائل اخلاقی بیشمار که مدیران و مراجعین (مشتریان و دیگر ذینفعان سازمانی) در سازمانهای ایران با آن روبرو هستند و نیز عدم وجود کدهای مدون اخلاقی بومی، ما را بر آن داشت تا با یک پژوهشی بنیادین و کمک گرفتن از متخصصان اخلاق حرفه ای و نیز ذینفعان به شناسایی، طراحی و تبیین کدهای بومی اخلاقی در بعد مدیران سازمانی ( بیمارستانها) به عنوان یک سازمان که در کانون توجه تمام اقشار جامعه است بپردازیم.باشد تا دریچه ای برای پژوهشهای بعدی در دیگر سازمان ها گشوده شود. بحث از ابعاد و زمینه های سازمان اخلاقی و مناسبات آن با محیط در گرو تحلیل مفهوم اخلاقی بودن یک سازمان است، غالبا در جامعه مفهوم سازی افراد از اخلاق حرفه ای، اخلاقی بودن صاحبان حرف: پزشکان، پرستاران، مدیران، مهندسان، مشاوران، حسابداران و وکلا است. (قراملکی، 1388: 60) و از آنجا که در مبحث حرف و مشاغل، مدیریت از اثر گذارترین بخش ها در حیطه اخلاق فردی در سازمان می باشد، بالطبع طراحی کدهای اخلاقی متناسب با مدیران هر سازمان می تواند کمک شایانی در اخلاقی شدن عملکرد مجموعه سازمانی تابع مدیران اخلاقی و در نهایت کمک به اخلاقیتر شدن سازمان نماید. (قراملکی،1388: 65) با طراحی، شناسایی و بومی سازی کدهای اخلاقی در مدیریت وانجام پژوهشهای با روایی و پایایی زمینه برای کسب استانداردهای اخلاقی توسط سازمان ها فراهم خواهد گردید و کمک شایانی به رفع مشکلات و مسائل بیشمار اخلاقی که با آن ها دست به گریبانند فراهم خواهد شد.(جان آر،ماریو،2002: 106)[1] توجه به مسائل بیشمار و متناوب اخلاقی در دنیای سازمانهای کنونی ونیز ایجاد سازمان ها و تشکل ها و تحقیقات گسترده جهت اخلاقی ساختن دنیای کنونی و درک اهمیت اخلاق در زیباتر زیستن و درک منافع اخلاقی شدن سازمان ها،محرکی گردید تا گامی جهت ایجاد زمینه برای اخلاقی تر ساختن سازمان ها برداشته و در پی آن باشیم تا با کمک گرفتن از خبرگان و ذینفعان به این پرسش اساسی پاسخ گوییم. کدهای بومی اخلاقی و اهمیت هر یک از آنها برای مدیران بیمارستانی تهران بزرگ در سطوح مختلف مدیریتی کدامند ؟ 1-3) اهمیت و ضرورت تحقیق1-3-1) از دیدگاه نظری: از آنجا که مسائل اخلاقی در بیمارستان ها در حیطه اخلاق پزشکی در سه بعد آموزش ،پژوهش و درمان مورد بررسی و مد نظر قرار می گیرد توجه به بعد اداری این دسته از سازمانها کم رنگ بوده و کمتر مورد توجه قرار گرفته است شاید بتوان گفت که پرداختن به این بعد در زمینه اخلاق در بیمارستان ها، تا بحال در ایران کمتر مورد توجه بوده است. از آنجا که ذینفعان(بیماران، همراهان بیمار و کارکنان بیمارستانی و .) در بیمارستان ها علاوه بر مواجه با مسائل اخلاق پزشکی با مسائل گسترده اخلاق اداری در بیمارستانها نیز مواجه اند و با وجود بی توجهی به این بعد در بیمارستان ها،پزداختن به این بعد از اهمیت ویژهای بر خوردار است. 1-3-2) از دیدگاه عملی: از آنجا که ابعاد اخلاق اداری و اخلاق پزشکی در سازمان ها مورد توجه قرار گرفته و کدهایی نیز در سطح دنیا و ایران برای آن شناسایی و طراحی گردیده است در این میان بعد اخلاق اداری در بیمارستان ها با وجود گستردگی بسیار زیاد، تحت الشعاع اخلاق پزشکی قرار گرفته است و از دیگر سو بحث مدیریت چه در نظام اخلاق پزشکی (در شاخه های آموزش و پژوهش ونیز بخش های اداری) و چه در دیگر نهاد ها وسازمان ها با مبحث اخلاق فردی در یک راستا قرار گرفته است و از نگاه تخصصی به این بعد حیاتی و تاثیر گذار در اخلاقی شدن سازمان ها در حد زیادی دریغ گردیده است. ما برآنیم که با کمک گرفتن از خبرگان اخلاق حرفه ای به طراحی و تبیین کدهای بومی اخلاقی برای مدیران بیمارستانی بپردازیم تا از این طریق با دست یافتن به شاخص های بومی اخلاقی برای مدیران و تشویق آنها در بکارگیری این کدهای اخلاقی،زمینه را برای اخلاقیتر شدن رفتار مدیران،(متناسب با شاخص های بومی) فراهم آوریم. با موفقیت در این امر ،زمینه را برای تحقیقات گسترده آتی برای بومی ساختن کدهای اخلاقی برای مدیران در دیگر سازمان ها و نهادها را فراهم آوریم. و مبنا و منبعی قابل قبول را در اختیار محققین آتی ونیز سازمان ها قرار دهیم. تا با پرداختن به مبحث اخلاق مدیریت در سطح شناسایی، طراحی و تبیین کدهای اخلاقی دستورالعملی الزام آور را جهت رویکرد متحدالشکل اخلاقی و بدون ورود دیدگاه ها و سلایق شخصی که مورد پذیرش همه افراد در سازمان ها و نیز مرتبط با سازمان هاست در اختیار آنها قرار دهیم و سازمان ها را به سمت اخلاقی شدن،اخلاقی اندیشیدن،و داشتن دیدگاه اخلاقی در بعد مدیران سازمانی سوق دهیم. 1-4) هدف های تحقیق1-4-1) هدف اصلی
1-4-2) اهداف فرعی1.تبیین تمایز بین کدهای اخلاق حرفه ای مدیران بیمارستانی با اخلاق فردی آنان. 2.تخصصی کردن کدهای اخلاقی مدیریت بیمارستانی. 3.وزن دهی به نقش مدیریت در رشته ها و سطوح مختلف به عنوان عاملی در میزان اخلاقی ساختن سازمان مورد نظر. 4.کمک به تهیه کدهای بومی اخلاقی تخصصی مدیریت بیمارستانی با ارائه یک نمونه کار. 1-5) سؤالهای تحقیق1-5-1) سئوال اصلی
1-5-2) سئوالات فرعی
2.کدام کدها مختص مدیران بیمارستانی می باشند؟ 3.وزن نقش مدیریت در اخلاقی ساختن سازمان مورد نظر با توجه به رشته ها و سطوح مختلف مدیریت چقدر است؟ 4.چه نمونه ای را می توان برای کمک به تهیه کدهای اخلاقی تخصصی مدیریت بیمارستانی ارائه داد؟
[شنبه 1399-01-16] [ 11:00:00 ب.ظ ]
لینک ثابت |
دانشگاه آزاد اسلامی
واحد تهران مرکزی
دانشکده مدیریت
پایان نامه برای دریافت درجه کارشناسی ارشد “M.A.”
(رشته مدیریت بازرگانی– گرایش بازرگانی بین المللی)
عنوان:
شناسایی و رتبه بندی عوامل کلیدی تأثیر گذار بر صادرات صنایع بهداشتی و شوینده
شهریور 1393
برای رعایت حریم خصوصی نام نگارنده و استاد راهنما در سایت درج نمی شود
(در فایل دانلودی نام نویسنده و استاد راهنما موجود است)
تکه هایی از متن پایان نامه به عنوان نمونه :
(ممکن است هنگام انتقال از فایل اصلی به داخل سایت بعضی متون به هم بریزد یا بعضی نمادها و اشکال درج نشود ولی در فایل دانلودی همه چیز مرتب و کامل است)
فهرست مطالب
فصل اول: کلیات تحقیق 2
1.کلیات 3
1-1- مقدمه. 3
1-2- بیان مسأله. 5
1-3- سؤالهای تحقیق 7
1-4- فرضیه های تحقیق 7
1-5- اهمیت و ضرورت. 9
1-6- اهداف تحقیق 10
1-7- تعاریف متغیرها 10
فصل دوم: ادبیات نظری و پیشینه پژوهش. 13
2.ادبیات پژوهش 14
2-1- مقدمه. 14
2-2- صادرات. 15
2-2-1- مزایای صادرات. 15
2-2-2- انواع صادرات. 16
2-2-3- فرآیند صادرات. 21
2-3- نظریههای تجارت بین الملل 25
2-3-1- نظریه مرکانتیلیستها. 25
2-3-2- نظریه مزیت مطلق 26
2-3-3- نظریه برتری نسبی 27
-3-4- نظریه هکچر و اهلین 27
2-3-5- نظریه سیکل عمر کالا 28
2-3-6- نظریه مزیتهای پیشتاز بودن 28
2-4- مروری بر چند مدل صادرات. 29
2-4-1- مدل بالدوف. 29
2-4-2- مدل لئویندو. 32
2-4-3- مدل ابی و اسلتر. 33
2-4-4- مدل استیلز و آمبر. 34
2-5- رویکردهای رقابت پذیری 35
2-6- مدل الماس ملی 37
2-6-1- چرایی بکارگیری مدل الماس مزیت رقابتی پورتر. 47
2-7- پیشینه پژوهش 49
2-7-1- پیشینه داخلی 49
2-7-2- پیشینه خارجی 59
2-8- مدل مفهومی تحقیق 59
فصل سوم: روش تحقیق 63
3.روش تحقیق 64
3-1- مقدمه. 64
3-2- طرح تحقیق 65
3-3- جامعه و نمونه آماری 67
3-3-1- جامعه آماری 67
3-3-2- گروه های نمونه. 67
3-3-3- نمونه گیری 68
3-4- ابزار تحقیق 69
3-5- شرحی بر روش AHP. 72
3-5-1- فرآیند تحلیل سلسله مراتبی (AHP). 72
3-5-2- اصول فرآیند تحلیل سلسله مراتبی 73
3-5-3- مدل فرایند تحلیل سلسله مراتبی 74
3-5-4- سازگاری در قضاوتها. 76
3-6- روش اجرا 77
3-6-1- روش نمره گذاری 81
3-7- تجزیه و تحلیل دادهها 82
فصل چهارم: تجزیه و تحلیل دادهها 84
4.تجزیه و تحلیل دادهها 85
4-1- توصیف دموگرافیک نمونه تحقیق 85
4-1-1- متغیر تحصیلات. 85
4-1-2- متغیر سابقه کار. 86
4-1-3- متغیر سمت سازمانی 87
4-1-4- متغیر حوزهی فعالیت. 87
4-1-5- توصیف جمعیت شناختی نمونه برای AHP. 88
4-2- شناسایی موانع مهم و اصلی هر کدام از ابعاد مدل 89
4-3- رتبه بندی ابعاد موانع صادرات. 98
4-3-1- تعیین ضرایب معیارها. 98
4-3-2- رتبه بندی ابعاد نسبت به معیارها. 99
4-3-2-1- رتبه بندی نسبت به معیار شدت تأثیر. 99
4-3-2-2- رتبه بندی عوامل نسبت به جامعیت تأثیر. 100
4-3-2-3-رتبه بندی ابعاد موانع نسبت به قابلیت کنترل 101
4-3-2-4- رتبه بندی ابعاد موانع نسبت به میزان تلاش لازم برای حذف. 102
4-3-3- رتبه بندی نهایی ابعاد نسبت به هدف. 103
4-4- رتبه بندی مؤلفه های هرکدام از ابعاد موانع 104
4-4-1- رتبه بندی موانع صادرات مرتبط با شرایط عوامل تولید 104
4-4-2- رتبه بندی موانع صادرات مرتبط با شرایط تقاضای داخلی 105
4-4-3- رتبه بندی در عوامل ساختار، استراتژی و رقابت. 106
4-2-4- رتبه بندی موانع در بعد صنایع مرتبط و پشتیبان 108
4-4-5- رتبه بندی موانع در بعد اقدامات دولت. 109
4-4-6- رتبه بندی موانع در بعد رویداد شانسی 110
فصل 5: نتیجه گیری و پیشنهادات 112
5.نتیجه گیری و پیشنهادات 113
5-1- مقدمه. 113
5-2- نتایج پژوهش 113
5-3- نتایج آزمون فرضیه ها 115
5-3-1- فرضیه تأثیر عوامل تولید بر صادرات. 115
5-3-2- فرضیه تأثیر استراتژی، ساختار و رقابت بر صادرات. 115
5-3-4- فرضیه تأثیر صنایع مرتبط و پشتیبان بر صادرات. 116
5-3-5- فرضیه تأثیر اقدامات دولت بر صادرات. 116
5-3-6- فرضیه تأثیر رویدادهای شانسی بر صادرات. 117
5-2- بحث و نتیجه گیری 117
5-4- پیشنهادهای تحقیق 118
5-4- محدودیتهای تحقیق 123
ضمیمه(پرسشنامه). 124
فهرست منابع 127
فهرست جدول ها
جدول2‑1-اجزای مدل الماس ملی پورتر. 39
جدول2‑2- عوامل مؤثر بر توسعه صادرات 44
جدول 2‑3- ابعاد و مؤلفه های موانع صادرات 53
جدول 3‑1- نوع شناسی تحقیق. 57
جدول 3‑2- شاخص تصادفی 67
جدول 3‑3- مقایسات زوجی معیارهای تصمیم. 68
جدول 3‑4- مقایسات زوجی براساس شدت تأثیر. 68
جدول 3‑5- مقایسات زوجی براساس جامعیت تأثیر. 68
جدول 3‑6- مقایسات براساس قابلیت کنترل. 69
جدول 3‑7- مقایسات زوجی براساس تلاش لازم برای حذف 69
جدول 3‑8- ارزش گذاری شاخصها نسبت به هم. 70
جدول 4‑1- توزیع پاسخگویان براساس میزان تحصیلات 75
جدول 4‑2- توزیع پاسخگویان بر اساس سابقه کار. 75
جدول 4‑3- توزیع پاسخگویان براساس سمت سازمانی 76
جدول 4‑4- توزیع پاسخگویان براساس حوزه اصلی فعالیت 76
جدول 4‑5- خصوصیات جمعیت شناختی نمونه AHP. 77
جدول 4‑6- ابعاد و مؤلفه های موانع صادرات 78
جدول 4‑7- نتایج آزمون مقایسه میانگین برای شناسایی موانع در بعد عوامل تولید. 81
جدول 4‑8- نتیجه آزمون مقایسه میانگین برای شناسایی موانع در بعد استراتژی، ساختار و رقابت 82
جدول 4‑9- نتیجه آزمون رگرسیون برای موانع مربوط به تقاضای داخلی و صنایه پشتیبان. 83
جدول 4‑10- نتیجه آزمون مقایسه میانگین برای شناسایی موانع در بعد نقش دولت و رویداد شانسی 84
جدول 4‑11- موانع مهم و اصلی در هر کدام از ابعاد مدل. 85
جدول 5‑1- جمعبندی نتایج رتبه بندی موانع. 102
فهرست شکل ها
شکل2‑1- فرآیند صادرات 20
شکل2‑2- فرایند مبادله کالا. 22
شکل2‑3- مدل بالدوف 27
شکل2‑4- مدل لئویندو. 29
شکل2‑5- مدل ابی و اسلتر. 30
شکل2‑6- مدل الماس ملی پورتر. 39
شکل2‑7- مدل درختی تصمیم. 52
شکل 3‑1- مدل سلسله مراتب تصمیم. 64
شکل 4‑1- درخت تصمیم ابعاد موانع صادرات 86
شکل 4‑2- رتبه بندی معیارهای انتخاب موانع. 87
شکل 4‑3- رتبه بندی ابعاد نسبت به شدت تأثیر. 88
شکل 4‑4- رتبه بندی ابعاد نسبت به جامعیت تأثیر. 89
شکل 4‑5- رتبه بندی ابعاد موانع نسبت به قابلیت کنترل. 90
شکل 4‑6- رتبه بندی ابعاد نسبت به میزان تلاش لازم برای رفع مانع. 90
شکل 4‑7- رتبه بندی نهایی ابعاد. 91
شکل 4‑8- درخت تصمیم مؤلفه های عوامل تولید. 92
شکل 4‑9- رتبه بندی مؤلفه های بعد عوامل تولید. 93
شکل 4‑10- درخت تصمیم مؤلفه های بعد تقاضای داخلی 93
شکل 4‑11- رتبه بندی مؤلفه های بعد تقاضای داخلی 94
شکل 4‑12- درخت تصمیم مؤلفه های بعد شاختار، استراتژی و رقابت 94
شکل 4‑13- رتبه بندی مؤلفه های بعد استراتژی، ساختار و رقابت 95
شکل 4‑14- درخت تصمیم مؤلفه های بعد صنایع مرتبط و پشتیبان. 96
شکل 4‑15- رتبه بندی مؤلفه های بعد صنایع مرتبط و پشتیبان. 96
شکل 4‑16- درخت تصمیم مؤلفه های بعد اقدامات دولت 97
شکل 4‑17- نتایج رتبه بندی مؤلفه های بعد اقدامات دولت 98
شکل 4‑18- درخت تصمیم موانع مرتبط با رویدادهای شانسی 98
شکل 4‑19- رتبه بندی موانع مرتبط با رویدادهای شانسی 99
چکیده
تحقیق حاضر با هدف شناسایی عوامل تأثیر گذار بر صادرات صنایع شوینده، بهداشتی در ایران انجام شده است. مدل اصلی تحقیق مبتنی بر مدل الماس ملی پورتر تدوین شده است. بر اساس این مدل، عوامل اثرگذار بر صادرات را می توان در 6 بعد مورد بررسی قرار داد. هر کدام از از این ابعاد مؤلفه هایی را شامل میشوند که در صورت تحقق یا بهبود آنها توان صادراتی یک کشور یا یک صنعت افزایش مییابد. براساس مبانی نظری و مرور تحقیقات پیشین و نیز اطلاعات بدست آمده از زمینه مورد مطالعه، در مجموع 47 مؤلفه در ابعاد 6 گانه مورد شناسایی قرار گرفته است. دادههای تحقیق با استفاده از پرسشنامه گردآوری شده است. حجم جامعه آماری (N=147) می باشد و حجم نمونه آماری (n=106) بدست آمده است و نمونه گیری به روش تصادفی ساده صورت گرفته است. نتایج پرسشنامه با استفاده از آزمون مقایسه میانگین تک نمونه ای مورد بررسی قرار گرفته و مطلوبیت هر کدام از مؤلفه ها بعنوان یک عامل مهم و اصلی مورد ارزیابی قرار گرفته است. 18 عامل مهم و اصلی شناسایی شده است که در 6 بعد جای میگیرند. پس از مشخص شدن عوامل مهم و اصلی، با استفاده از روش AHP رتبه بندی ابعاد 6 گانه عوامل اثرگذار بر صادرات انجام گرفته است. 4 معیار بعنوان ملاک های اهمیت عوامل مطرح شده است که عبارتند از: شدت تأثیر، جامعیت تأثیر، قابلیت کنترل و میزان تلاش لازم برای حذف موانع. داده های مربوط به تحلیل AHP با استفاده از پرسشنامه های مقایسات زوجی گردآوری شده است. حجم نمونه در این مرحله (n=30) انتخاب شده است و نمونه گیری به روش غیر تصادفی هدفمند صورت گرفته است. نتایج نشان میدهد که اولویت ابعاد موانع صادراتی به ترتیب عبارتند از:1) اقدامات دولت، 2)عوامل تولید، 3)رویدادهای اتفاقی و شانسی، 4)شرایط تقاضای داخلی، 5) صنایع مرتبط و پشتیبان و 6) شرایط ساختار، استراتژی و رقابت. در انتها پیشنهادات تحقیق متناسب با نتایج ارائه شده است.
واژه های کلیدی: صادرات، صنایع بهداشتی و شوینده، موانع صادرات، عوامل اثرگذار بر صادرات.
فصل اول: کلیات تحقیق
1. کلیات
1-1- مقدمه
بررسیهای علمی ثابت کرده است که رشد اقتصادی کشورها به دلایلی چند با صادرات آنها ارتباط دارد. روند رو به رشد تجارت جهانی با بهره گیری از استراتژیهای فعال تجاری، انقلاب در فناوری اطلاعات و ارتباطات و رفع موانع در سطوح بین المللی، شتاب فزاینده ای یافته است بنابراین حضور فعال در تجارت جهانی نیاز به توجیه ندارد(لطفی، 1379). کشور جمهوری اسلامی ایران یکی از کشورهای صادرکننده کالا در قالب صادرات نفتی و یا غیرنفتی است و به لحاظ بهره مندی از مواهب متعدد همچون دریا، معادن و. میتواند بیش از این در صحنه تجارت فعال باشد.
کشورهای جهان با توجه به سطح رشد یافتگی شان، کالاهای متنوعی صادر مینمایند. در جوامع صنعتی به صادرات کالاهای صنعتی و فرآوری شده، که از ارزش افزوده بالایی نیز برخوردارند، اهمیت فراوانی داده میشود. این در حالی است کشورهای در حال گذر نظیر ایران، بیشتر به صادرات کالاهای کشاورزی و معدنی اشتغال دارند(قربانی، 1381).
تقویت صادرات دارای مزایای مهمی بوده که تولید انبوه، تامین درآمد ارزی، افزایش اشتغال، بهبود کیفیت و کاهش قیمت محصولات تولیدی از آن جمله است. بدیهی است جهت بهره مندی هر چه بیشتر از مزایای صادرات در دستیابی به رشد و توسعه اقتصادی استفاده از الگوهای مناسب ضروری است. از جمله موارد مهم که با گستره موضوعی خود میتواند جهت حرکت صادرات را نشان دهد، عوامل موفقیت میباشند(صادقی و همکاران، 1391)
از سویی دیگر، در دنیای امروز، محصولات بهداشتی، شوینده ها و پاک کننده ها، اهمیتی به اندازه زندگی و حیات انسانها پیدا کرده اند. اگر کمی تامل کنیم در می یابیم که این نکته، چندان دور از ذهن نیست. در دنیایی که بهداشت و سلامتی، یکی از فاکتورهای بسیار مهم برای توسعه یافتگی به شمار می آید، نقش کالاهای بهداشتی و شوینده ها در زندگی مردمان و بالا بردن سطح زندگی، رفاه و سلامتی بیش از پیش آشکار می شود.
با توجه به این نکته مهم،شرکت ها و صنایع تولید کننده مواد شوینده، در بازار های جهانی با تلاش بی وقفه،سرمایه گذاریهای کلان، تبلیغات و بازار یابی وسیع، برند سازی و مشتری مداری، گوی سبقت را از دیگران می ربایند. آنها میکوشند محصولاتی با کیفیت هرچه بیشتر،قیمت مناسب و بسته بندی زیبا را راهی بازار کنند و سرانجام سودهای کلان را از آن خود سازند.
اما نقش صنایع بهداشتی و شوینده ایران در بازارهای جهانی چگونه است؟ این صنعت با چه مسائلی در ارتباط با صادرات روبرو است و عوامل اثر گذار بر صادرات صنایع بهداشتی و شوینده کدامند. چگونه میتوان عوامل مؤثر را شناسایی کرده و راهکارهای مناسبی برای ایجاد تغییر یا تعدیل در وضعیت موجود آن عوامل ارائه داد. از دیدگاه صاحبنظران، ایران از قطب های مواد شوینده و بهداشتی منطقه به شمار می رود که در کنار کشورهایی چون هندوستان و ترکیه ،حرفی برای گفتن در این صنعت دارد.
متأسفانه شرکت های ایرانی فعال در زمینه صنایع بهداشتی و شوینده به دلائل مختلف، هنوز در امر صادرات محصولات و گسترش بازارهای خود در سطح جهانی، از قدرت کافی برخوردار نیستند و قدرت تشکیلاتی را ندارند که در سطح جهان تثبیت شوند و قیمت مواد اولیه را خودشان تعیین کنند.
از نظر صاحبنظران، در صنایع بهداشتی و شوینده وضعیت در بازارهای داخلی و خارجی مطلوب نیست. برای مثال اشاره می شود که: «تا چند سال پیش ورود برندهای خارجی به کشور ممنوع بود، اما اکنون که آزادسازی شده و با توجه به اینکه بسیاری از بخش های این صنعت یارانه دریافت نمیکنند، برندسازی و رقابت برای آنها دشوارتر شده است. هنوز در داخل کشور به حد کافی مصرف کننده وفادار ایجاد نشده است و این در حالی است که شرکت های خارجی، به شدت به نظرات مشتری و پیشنهادات و انتقادات مصرف کنندگان، اهمیت می دهند». از این رو بررسی موانع موجود در گسترش بازارهای داخلی و خارجی و بخصوص شناسایی عوامل اثرگذار بر صادرات محصولات بهداشتی و شوینده، دارای اهمیت است.
برای توفیق در امر توسعه صادرات، لازم است با یک نگرش جامع و سیستمی، ضمن آنکه به نیازهای داخلی توجه می شود، با خلق مزیت های نسبی و تقویت ظرفیتهای صادراتی کشور و تبدیل آنها به مزیتهای رقابتی و فراهم آوردن زمینههای لازم برای فعالیت بیشتر بخش خصوصی به حضور و مشارکت بیشتر در تجارت جهانی اهتمام شود(قاسمی، 1391).
یکی از مدل هایی که به بررسی عوامل اثر گذار بر صادرات می پردازد «مدل الماس ملی» پورتر است. این مدل به دلیل آنکه با یک رویکرد جامع به شناسایی عوامل کمک می کند و نیز مبنای موفقیت در صادرات را توان بالقوه داخلی شرکت های فعال در یک صنعت خاص می داند، در تحقیق حاضر مورد استفاده قرار گرفته است.
در این فصل کلیات تحقیق ارائه میشود. ابتدا مسأله اصلی تحقیق بیان میگردد و سپس سؤالات تحقیق تعیین می شود. در ادامه اهمیت و ضرورت تحقیق مورد بحث قرار می گیرد و اهداف تحقیق مشخص می گردد. در انتها تعاریف مفهومی و عملیاتی ارائه می شود.
مقدمه صفحه قبل را اضافه کنید
1-2- بیان مسأله
امروزه تجارت خارجی بخش قابل توجهی از کل تجارت بسیاری از کشورها را تشکیل می دهد و از اوایل قرن 19 تا کنون که تجارت خارجی تحول بی سابقهای یافته، اهمیت و نقش آن در رشد و توسعه اقتصادی همواره رو به فزونی بوده است(آقاجانی و فرزاد فرد، 1392).
حضور آگاهانه دربازار جهانی بدون تدوین سیاستهای مناسب بازرگانی برای بسیاری از کشورهای در حال توسعه غیر ممکن به نظر می رسد. یکی از مطالعات کاربردی که می تواند سیاستگزاران اقتصادی را به اتخاذ تصمیمات مناسب راهنمایی کند، شناسایی عوامل داخلی و خارجی اثر گذار بر صادرات است(ناظمی و همکاران، 1390).
با توجه به افزایش نیاز بازارهای داخلی و جهانی و بخصوص کشورهای همسایه ایران، به محصولات بهداشتی و شوینده و نیز اهمیتی که امر صادرات برای توسعه تجارت بین المللی کشور ما دارد، بررسی و تحقیق در رابطه با شناسایی موانع و مشکلات یا بطور کلی عوامل اثر گذار بر صادرات این صنعت دارای اهمیت به سزایی است.
از دیدگاه صاحبنظران، صنایع بهداشتی و شوینده ایران از جنبه ی توان و ظرفیت های تولیدی، یکی از قطب های مطرح در زمینه تولید محصولات بهداشتی و شوینده است که دارای توانایی بالقوهای درامر تولید و صادرات محصولات مختلف به کشورهای جهان است. در سال های اخیر از عمده مسائل قابل بحث این صنایع در امر صادرات، یافتن راهکارهایی برای تعدیل یا تغییر عوامل اثر گذار بر صادرات می باشد. از این رو بررسی و شناسایی عوامل داخلی و خارجی اثر گذار بر صادرات در بخش صنایع بهداشتی یک نیاز مهمی است. در این تحقیق سعی می شود تا به این موضوعات پرداخته شود و عوامل مهم تأثیر گذار شناسایی گردیده و مورد تحلیل عمیق تری قرار گیرند(فصلنمامه انجمن صنایع شوینده و بهداشتی، 1391).
مسأله اصلی تحقیق حاضر عبارت از شناسایی و رتبه بندی عوامل کلیدی تأثیر گذار بر صادرات صنایع بهداشتی و شوینده است. در این تحقیق به این مسأله پرداخته می شود که از نظر دست اندرکاران صنایع بهداشتی و شوینده و نیز صاحبنظران امر صادرات چه عواملی بر صادرات در این صنایع اثر گذار هستند. پس از شناسایی این عوامل با استفاده از روش رتبه بندی AHP عوامل بر حسب اهمیت و کلیدی بودن رتبه بندی میشوند و سپس 5 عامل کلیدی به بعنوان مهمترین عوامل مورد تحلیل قرار خواهد گرفت و راهکارها و پیشنهادات در رابطه با آنها ارائه خواهد شد.
در این تحقیق سعی شده است تا با مراجعه به صاحبنظران دادهها گردآوری شود و مورد تجزیه و تحلیل قرار گیرد. نتیجهی این تحقیق برای شرکتهایی که در بخش صنایع بهداشتی و شوینده مشغول به کار هستند و نیز برای وزارت بازرگانی و دیگر سازمانهای مربوطه قابل توجه است.
1-3- سؤالهای تحقیق
سؤالات تحقیق حاضر به شرح زیر است:
از نظر صاحبنظران صنایع بهداشتی و شوینده و دست اندرکاران امر صادرات چه عواملی بر صادرات در این بخش اثر می گذارند؛
معیارهای رتبه بندی عوامل اثرگذار بر صادرات کدام است؟
رتبه بندی ابعاد اثرگذار بر صادرات براساس مدل الماس ملی پورتر چگونه است؟
رتبه بندی مؤلفه های هر کدام از ابعاد اثرگذار بر صادرات به چه صورت است؟
مهمترین عامل های اثر گذار کدامند و چگونه می توان آنها را مورد تعدیل و تغییر قرار داد و
راهکارهای مناسب برای بهبود وضعیت موجود عوامل اثرگذار بر صادرات کدامند؟
1-4- فرضیه های تحقیق
فرضیه های تحقیق به صورت زیر است:
فرضیه اصلی اول: متغیر عوامل تولید بر صادرات صنایع شوینده و بهداشتی اثرگذار است.
فرضیه 1-1- عدم سهولت دسترسی به مواد اولیه باکیفیت و به صرفه بر صادرات صنایع شوینده و بهداشتی اثرگذار است.
فرضیه 1-2- عدم سهولت دسترسی به منابع مالی(ارزی-ریالی) بر صادرات صنایع شوینده و بهداشتی اثرگذار است.
فرضیه 1-3- عدم دسترسی به منابع سرمایه ای با هزینه کم بر صادرات صنایع شوینده و بهداشتی اثرگذار است.
فرضیه اصلی دوم: متغیر استراتژی، ساختار و رقابت پذیری بر صادرات صنایع شوینده و بهداشتی اثرگذار است.
فرضیه 2-1- افزایش واردات محصولات مشابه بر صادرات صنایع شوینده و بهداشتی اثرگذار است.
فرضیه 2-2- عدم وجود دیدگاه راهبردی برای حضور در بازار جهانی بر صادرات صنایع شوینده و بهداشتی اثرگذار است.
فرضیه 2-3- عدم استفاده از شیوه های گوناگون تبلیغاتی در بازار خارجی بر صادرات صنایع شوینده و بهداشتی اثرگذار است.
فرضیه 2-4- عدم استفاده از بازاریابی برای شناخت مشتریان و رقبای خارجی بر صادرات صنایع شوینده و بهداشتی اثرگذار است.
فرضیه 2-5- عدم آگاهی نسبت به نوع و روش تبلیغات در کشور مقصد بر صادرات صنایع شوینده و بهداشتی اثرگذار است.
فرضیه اصلی سوم: متغیر شرایط تقاضای داخلی بر صادرات صنایع شوینده و بهداشتی اثرگذار است.
فرضیه 3-1- حساسیت بالای مصرف کننده داخلی نسبت به کیفیت بر صادرات صنایع شوینده و بهداشتی اثرگذار است.
فرضیه 3-2- عدم توانایی شرکت ها در فروش اعتباری در بازار داخل بر صادرات صنایع شوینده و بهداشتی اثرگذار است.
فرضیه اصلی چهارم: متغیر صنایع مرتبط و پشتیبان بر صادرات صنایع شوینده و بهداشتی اثرگذار است.
فرضیه 4-1- عدم سهولت تأمین مواد و قطعات بر صادرات صنایع شوینده و بهداشتی اثرگذار است.
فرضیه 4-2- عدم همکاری مراکز و نهادهای رسمی توسعه صادرات جهت تأمین مالی بر صادرات صنایع شوینده و بهداشتی اثرگذار است.
فرضیه 4-3- عدم برخورداری از صنایع مرتبط رقابتی در بازار داخلی بر صادرات صنایع شوینده و بهداشتی اثرگذار است.
فرضیه اصلی پنجم: متغیر اقدامات دولت بر صادرات صنایع شوینده و بهداشتی اثرگذار است.
فرضیه 5-1- کنترل قیمت توسط دولت بر صادرات صنایع شوینده و بهداشتی اثرگذار است.
فرضیه 5-2- سیاست های تعرفه ای دولت در واردات مواد اولیه بر صادرات صنایع شوینده و بهداشتی اثرگذار است.
فرضیه 5-3- سیاست های مالیاتی دولت بر صادرات صنایع شوینده و بهداشتی اثرگذار است.
فرضیه اصلی ششم: متغیر رویدادهای شانسی بر صادرات صنایع شوینده و بهداشتی اثرگذار است.
فرضیه 6-1- تغییرات ناگهانی در هزینه های عوامل تولید بر صادرات صنایع شوینده و بهداشتی اثرگذار است.
فرضیه 6-2- نوسانات نرخ بهره و نرخ ارز بر صادرات صنایع شوینده و بهداشتی اثرگذار است.
1-5- اهمیت و ضرورت
در طول دو دهه پیش، صادرات همگام با رشد اقتصاد جهانی بعنوان یکی از فعالیتهای اقتصادی که نسبت به دیگر فعالیتها رشد بیشتری دارد، مورد توجه قرار گرفته است. در حقیقت صادرات بعنوان یک فعالیت تجاری ضروری برای اقتصاد ملی به شمار می رود. صادرات در سطح شرکت نیز بعنوان امکانی برای فروش بیشتر، سودآوری بیشتر، استفاده از اقتصاد مقیاس برای کاهش هزینه های توسعه محصول، افزایش استاندارد زندگی برای مشتریان وبهبود کیفیت زندگی کاری کارکنان تلقی می شود(لی،2004).
با توجه به اینکه نتایج تحقیق حاضر می تواند در زمینه گسترش بازار های جهانی در بخش صنایع بهداشتی و شوینده توسط تولید کنندههای ایرانی مورد استفاده قرار گیرد دارای اهمیت است. از سوی دیگر مدیران شرکت های تولید و بازرگانی را از وضعیت موجود صادرات و موانع موجود آگاه می سازد و عوامل کلیدی و مهم اثر گذار را شناسایی و رتبه بندی می کند قابل توجه است.
پس از شناسایی و رتبه بندی عوامل، تحلیل محتوایی عوامل راهکارهای موجود را نمایان خواهد نمود و قابل استفاده در تصمیم گیری دست اندرکاران می باشد.
1-6- اهداف تحقیق
هدف اصلی تحقیق شناسایی و رتبه بندی عوامل کلیدی اثر گذار بر صادرات در صنایع بهداشتی و شوینده است.
برای دست یابی به هدف اصلی اهداف فرعی به شرح زیر است:
مطالعه مبانی نظری تحقیق و مرور مدلهای صادرات.
شناسایی عوامل اثر گذار بر صادرات در صنایع بهداشتی و شوینده بر اساس تحقیقات پیشین.
طراحی پرسشنامه و گردآوری دادههای مربوط به شناسایی عوامل کلیدی از نظر صاحبنظران.
شناسایی معیارهای رتبه بندی موانع صادرات.
تعیین رتبه های ابعاد مختلف موانع صادرات بر اساس مدل الماس ملی پورتر.
شناسایی مهمترین مؤلفه های هر کدام از ابعاد موانع صادراتی در مدل.
تعیین رتبه بندی مؤلفه های هرکدام از ابعاد موانع صادراتی.
ارائه راهکارها و پیشنهادات مرتبط با نتایج.