واحد کرمانشاه
دانشکده تحصیلات تکمیلی
 
پایان نامه برای دریافت درجه کارشناسی ارشد“M.A”
 
رشته مدیریت بازرگانی(گرایش بین الملل)
 
 
عنوان:
بررسی عوامل تاثیر گذار بر رقابتی بودن مناقصات کالا در شرکت ملی گاز ایران
 (با رویکرد مناقصات الکترونیکی)
 
 
اردیبهشت 1394
 

 

تکه هایی از متن پایان نامه به عنوان نمونه :

(ممکن است هنگام انتقال از فایل اصلی به داخل سایت بعضی متون به هم بریزد یا بعضی نمادها و اشکال درج نشود ولی در فایل دانلودی همه چیز مرتب و کامل است)

فهرست مطالب
چکیده 1
فصل اول: طرح تحقیق(کلیات) 2
1-1  مقدمه  3
1-2  بیان مساله. 3
1-3  اهمیت و ضرورت و پژوهش. 4
1-4  مدل مفهومی پژوهش. 6
1-5  اهداف پژوهش. 7
1-6  فرضیه­های پژوهش. 7
1-7  واژه‏ها و اصطلاحات فنی و تخصصی 8
1-8  تعریف عملیاتی متغیرها 10
1-9  جامعه آماری،روش نمونه‏گیری و حجم نمونه. 12
1-10 روش ها و ابزار تجزیه و تحلیل داده‏ها 12
1-11  جنبه جدید بودن و نوآوری در تحقیق 13
فصل دوم: ادبیات و پیشینه پژوهش. 14
2-1  مقدمه  15
2-2  مبانی نظری 16
2-2-1 رقابتی بودن مناقصه. 16
2-2-2  کیفیت مورد نظر کالا یا خدمت مورد مناقصه. 25
2-2-3  شفافیت. 31
2-2-4  ‌تحقیق در  برآورد مبلغ تقاضا پیش از مناقصه. 43
2-2-5 ‌‌‌ کیفیت افراد موثر در مناقصه. 43
2-2-6  ممنوع المعامله شدن  شرکتهای دارای شرایط 43
2-2-7  ارزیابی کیفیت کالا و انجام تعهدات (پس از خرید) 44
2-2-8   شناسایی منابع بالقوه برای کالاهای دارای منابع کم. 45
2-3  پیشینه تحقیق 45
2-3-1  خرید سازمانی: 45
2-3-2  خریدهای دولتی 50
2-4   نتیجه­گیری وجمع بندی فصل دوم. 57
فصل سوم: روش شناسی تحقیق 60
3-1  مقدمه  61
3-2  روش تحقیق 61
3-3   جامعه آماری 62
3-4  حجم نمونه و روش نمونه گیری 63
3-5  روشهای گردآوری اطلاعات. 64
3-6  پرسشنامه. 65
3-7  اجزای پرسشنامه. 66
3-8  روایی پرسشنامه. 66
3-9  پایایی پرسشنامه. 67
فصل چهارم: تجزیه و تحلیل و بیان نتایج حاصل از تحقیق 69
4-1  مقدمه  70
4-2  یافته‫های استنباطی 70
4-3  مدل­یابی معادلات ساختاری و آزمون فرضیه­های پژوهش. 83
4-4  شاخص­های برازش. 85
فصل پنجم: بحث وتفسیر و نتیجه­گیری و جمع بندی 88
5-1  مقدمه  89
5-2  ارزیابی فرضیه­های پژوهش. 89
5-3  عوامل موثر بر رقابتی بودن مناقصات کالا. 96
5-4  پیشنهادات. 98
5-4-1  پیشنهادات منتج از فرضیه­های پژوهش. 98
5-4-2  پیشنهاد برای پژوهش­های آتی 101
5-5  محدودیتهای تحقیق 102
5-6  خلاصه و جمع­بندی فصل پنجم. 103
فهرست منابع فارسی 106
فهرست منابع انگلیسی 107
پیوستها: 108
پرسشنامه محقق ساخته. 108

 
 
 
 
فهرست جداول
جدول 2-1 سهم دویست بنگاه بزرگ از فروش بخش صنعت                                                                         24
جدول 2-2 استانداردهای مهم مورد استفاده در شرکت ملی گاز ایران                                                                29
جدول2-3 رتبه کشورهای منتخب با توجه به شاخص فساد طی سالهای 2000 تا 2007                                          36
جدول 2-4 سیاستهای امنیتی و تهدیدات مربوط به  فرایند  بررسی صلاحیت و انتخاب شرکت کنندگان                       41
جدول 2-5  سیاستهای امنیتی و تهدیدهای مربوط به مرحله دعوت به همکاری و اداره اسناد مربوط به این بخش            42
جدول2  -6 نمونه ای از ضوابط اخلاقی بیان شده توسط موسسه بین المللی مدیران خرید                                       55
جدول 2-7 ده فرمان اخلاقی برای خریدهای دولتی                                                                                      56
جدول 3-1- نحوه توزیع کارکنان تدارکات هرگروه شرکت به کل کارکنان تدارکات در سطح شرکت ملی گازایران          64
جدول 3-2  طیف لیکرت                                                                                                                    66
جدول 3-3- سؤالات پشتیبانی کننده هر بعد                                                                                              66
جدول 4-1 آزمون همبستگی اسپیرمن بین بیان دقیق کیفیت مورد نظر و رقابتی بودن مناقصات کالا                             71
جدول 4-2  آزمون همبستگی اسپیرمن بیان دقیق مشخصات فنی کالا و کیفیت مورد نظر                                         71
جدول 4-3  آزمون همبستگی اسپیرمن بین مشخص نمودن استاندارد مربوطه و کیفیت مورد نظر                                72
جدول 4-4 آزمون همبستگی اسپیرمن بین مشخص نمودن مشخصات فنی قطعات مورد استفاده در کالا و کیفیت مورد نظر73
جدول 4-5  آزمون همبستگی اسپیرمن بین شفافیت و رقابتی بودن مناقصات                                                        74
جدول 4-6  آزمون همبستگی اسپیرمن بین توصیف دقیق موضوع مناقصه و شفافیت                                              75
جدول 4-7  آزمون همبستگی اسپیرمن بین اطلاع رسانی به فهرست کوتاه (وندور لیست) و شفافیت                           75
جدول 4-8  آزمون همبستگی اسپیرمن بین در اختیار قرار دادن شرایط عمومی پیمان،نکات مهم قرارداد،معیارهای ارزیابی کیفی و فنی میان مناقصه گران و شفافیت                                                                                                  76
جدول 4-9  آزمون همبستگی اسپیرمن بین ثبت الکترونیکی اسناد و تمام مراحل مناقصات و شفافیت                          77
جدول 4-10  آزمون همبستگی اسپیرمن بین تحقیق در برآورد مبلغ تقاضا پیش از مناقصه و رقابتی بودن مناقصات           78
جدول 4-11  آزمون همبستگی اسپیرمن بین کیفیت افراد موثر در مناقصه و رقابتی بودن مناقصات                              79
جدول 4-12  آزمون همبستگی اسپیرمن بین ممنوع المعامله شدن شرکتهای دارای شرایط دستورالعمل و رقابتی بودن مناقصات                                                                                                                                        80
جدول 4-13  آزمون همبستگی اسپیرمن بین ارزیابی کیفیت کالا و انجام تعهدات (پس از خرید) و رقابتی بودن مناقصات  81
جدول 4-14  آزمون همبستگی اسپیرمن بین شناسایی منابع بالقوه برای کالاهای دارای منابع کم و رقابتی بودن مناقصات   83
جدول 4-15  شاخص­های برازش مدل کلی اصلاحی                                                                                   85
جدول 4-16  برآوردهای مدل کلی                                                                                                         87
 
 
 
فهرست نمودارها
نمودار 1-1 مدل مفهومی رقابتی بودن مناقصات کالا در شرکت ملی گاز ایران                                                        6
نمودار 4-1 مدل اصلاحی ساختاری تحقیق با ضرایب استاندارد                                                                       84
نمودار 5-1 مدل اصلاحی رقابتی بودن مناقصات کالا در شرکت ملی گاز ایران                                                     97
 
 
 
 
فهرست شکل­ها
شکل2-1  عوامل اصلی تأثیرگذار بر رفتار خرید سازمانی                                                                               49
شکل2-2  الگوی خریدهای دولتی                                                                                                          54
 
 ه
حجم عظیمی از بودجه عمومی صرف خرید کالاها وخدمات توسط سازمانها و موسسات دولتی می­شود و رقم آن حدود 10 تا 15 درصد از تولید ناخالص داخلی کشورها برآورد می­شود و بیش از 30 درصد تجارت بین­الملل را به خود اختصاص می­دهد این آمار اهمیت مناقصات و خرید کالا با کمترین قیمت و بالاترین کیفیت مورد نیاز را نشان می­دهد. مبانی نظری این تحقیق به روش کتابخانه­ای و با ابزار مقالات و کتاب­ها و سایت­ها و. بدست آمده است. و داده­های مورد نیاز برای آزمون فرضیات تحقیق نیز به کمک روش میدانی و با ابزار پرسشنامه بدست آمده است، بررسی ضریب آلفای کرونباخ پایایی قابل قبول پرسشنامه را نشان می­دهد.محقق جهت آزمون فرضیات، نمونه­ای 235 نفره با روش نمونه­گیری تصادفی طبقه­ای از افراد شاغل در واحدهای تدارکات،کمیته­های فنی- بازرگانی،کمیسیون مناقصات در سطح شرکت ملی گاز ایران را انتخاب کرده و با استفاده از آزمون همبستگی اسپیرمن و مدل­یابی معادلات ساختاری به کمک نرم­افزار آموس به بررسی و رتبه­بندی عوامل موثر بر رقابتی بودن مناقصات کالا پرداختند.این عوامل به ترتیب عبارتند از شناسایی منابع بالقوه برای کالاهای دارای منابع کم،تحقیق در  برآورد مبلغ تقاضای خرید پیش از مناقصه،کیفیت افراد موثر در مناقصه،بیان دقیق کیفیت کالا،ارزیابی کیفیت کالا و انجام تعهدات (پس از خرید)،ممنوع المعامله شدن شرکتهای دارای شرایط دستورالعمل،شفافیت درمناقصه
کلمات کلیدی:
مناقصه،رقابت،کیفیت،ممنوع­المعامله،وندورلیست

فصل اول: طرح تحقیق(کلیات)

مقدمه
ضرورت تامین به موقع کالاها و خدمات برای دولت‌ها امری حیاتی بوده و همواره دغدغه بسیاری از دولت‌مردان این بوده است که این مهم چگونه می‌تواند با نظم ویژه‌ای و کمترین تبعیض بین مناقصه‌گران صورت پذیرد و تبانی مناقصه‌گران با هم و یا با کارگزاران را به حداقل رساند.
فرایند مناقصات کالا زیر مجموعه مدیریت خرید و تدارکات می‌باشد این مدیریت در صورتی که جامع و سیستماتیک باشد و نظارت کافی برآن صورت پذیرد می‌تواند هدف قانون برگزاری مناقصات یعنی مبارزه با سوء استفاده­های اقتصادی،ایجادفرصت برابر برای تمام عرضه کنندگان کالاها و همچنین ایجاد رقابت لازم برای تامین  کالاهای مورد نیاز بخش دولتی با کیفیت و قیمت مناسب،همچنین شفافیت فرایند خرید کالا را فراهم نماید.
هدف از این تحقیق بررسی عوامل تاثیر گذار بر رقابتی بودن مناقصات کالا،همچنین شناسایی،اندازه گیری و  رتبه­بندی سازه­های تاثیرگذار در جهت طراحی مدل بهینه رقابتی شدن مناقصات کالا  در شرکت ملی گاز ایران می‌باشد.

بیان مساله

این تحقیق به این دلیل به بررسی عوامل موثر بر رقابتی بودن مناقصات کالا در سطح شرکت ملی گاز ایران پرداخته است که مناقصات بیشترین حجم معاملات را به خود اختصاص داده است و حجم عظیمی از بودجه شرکت صرف خرید کالا  جهت توسعه گازرسانی و اهداف شرکت می گردد.
نقش و سهم هزینه­های عمومی در قالب خرید کالاها و خدمات توسط سازمان‌ها و مؤسسات دولتی در اقتصاد کشورها بسیار حائز اهمیت بوده و حجم عظیمی از بودجه­های دولتی صرف این امور می‌شود. مدیران خرید نیز با تأمین تجهیزات وامکانات مورد نیاز، ارزش راهبردی ویژه­ای را برای سازمان‌های خود ایجاد می‌کنند. (علیخانی و معصوم زاده زواره،1387)
مناقصه یکی از مهمترین تعاملات صاحبان کسب و کار با یکدیگر و با دولت می‌باشد. در این راستا،مناقصه الکترونیکی به عنوان یکی از مهمترین کاربردهای فناوری اطلاعات و ارتباطات از طریق اصلاح وبهبود فرآیندهای سنتی،از سویی می تواند به علت طیف گسترده تامین کنندگان و تنوع ارائه خدمات و کالا باعث افزایش استقبال بازار و رقابت و لذا کاهش قیمت توام با کیفیت بهتر پیشنهادات شود. از طرفی اطلاع­رسانی گسترده و متمرکز و ایجاد فرصت­های یکسان برای شرکت عموم مردم حتی در مقیاس جهانی، شفافیت، رعایت تساوی،اعتماد و انکارناپذیری را برای طرفین مناقصه به ارمغان آورد. (گمار،1384)
در اکثر کشورها سازمان‌های دولتی،خریدار بخش عظیمی از کالاها و خدمات هستند. دولت بزرگ ترین گروه مشتری در بسیاری از کشورهاست. مثلاً در ایالات متحده آمریکا در حدود ۳۰ درصد تولید ناخالص داخلی توسط بخش های مختلف دولتی به مصرف می رسد(ام سی‌کارتی وپراولت،2005)[1]
نقش و سهم هزینه‌های عمومی در قالب خرید کالاها و خدمات توسط سازمان‌ها و مؤسسات دولتی در اقتصاد کشورها بسیار حائز اهمیت بوده و حجم عظیمی از بودجه­های دولتی صرف این امور می شود. مدیران خرید نیز با تأمین تجهیزات وامکانات مورد نیاز،ارزش راهبردی ویژه ای را برای سازمان‌های خود ایجاد می کنند. (علیخانی و معصوم زاده زواره،1387)
این تحقیق با عنایت به تعریف مناقصه  مطابق ماده 2 قانون برگزاری مناقصات که آن راچنین تعریف کرده است” فرایندی است رقابتی برای تامین کیفیت مورد نظر  طبق اسناد مناقصه،که در آن تعهدات موضوع معامله به مناقصه‌گری که کمترین قیمت متناسب را پیشنهاد کرده باشد،واگذار می‌شود“  با توجه به اهمیت موضوع در سطح کلان و اینکه مناقصه بخش عظیمی  از معاملات را به خود اختصاص داده است در پی آن است نسبت به شناسایی عوامل موثر بر رقابتی بودن این فرایند گام بردارد و راهنمایی برای محققان آینده باشد.

اهمیت و ضرورت پژوهش

خرید و تدارکات یکی از مهمترین فعالیتهای تیم های پروژه است. این فرایندها با کلیه ارکان وقسمتهای پروژه در ارتباط بوده و هر گونه اختلال در آن منجر به ایجاد اشکال در روند اجرایی پروژه­های عمرانی و تاخیر در تحویل طرح سرمایه‌گذاری می‌گردد. فرایند خرید و تدارکات در پروژه شامل مراحل برنامه­ریزی،شناسایی منابع،درخواست،برگزاری و داوری مناقصه،مراحل انعقاد قرارداد،اجرای قرارداد،اختتام قرارداد می باشد. یکی از راه­های کسب موفقیت،دانستن دلائل ناکامی و دوری جستن از آنها برای دست یافتن به ارزش های بالاتر است.( خوزین،1387)
با توجه به اهمیت روزافزون و بسیار بالای وظیفه خرید درسازمان‌های مختلف]این نوشته[ با پرداختن به موضوع خریدهای سازمانی و ارائه مفاهیمی از قبیل خرید سازمانی، اهداف خریداران سازمانی،فرایند خرید سازمانی،تصمیم گیرندگان در فرایند خریدسازمانی،عوامل تأثیرگذار در فرایند خرید سازمانی و همچنین باپرداختن به موضوع خریدهای دولتی بر آن است تا اهمیت این موضوع را بار دیگر در سازمان‌ها به خصوص سازمان‌های دولتی متذکر شده تا مدیران خرید و تدارکات در این سازمان‌ها با مباحث جدید در این زمینه آشنا شده و بتوانند از این تئوری ها در فرایندهای خرید خود استفاده نمایند.(علیخانی و معصوم زاده زواره،1387 )
خریدهای دولتی بخش عمده‌ای از فعالیتهای اقتصادی کشور را تشکیل می‌دهد. برای مبارزه با فساد اقتصادی،ایجاد فرصت برابر برای تمام عرضه کنندگان کالاها و خدمات مورد نیاز دولت با کیفیت و قیمت مناسب و شفافیت بخشیدن به فرایند خریدهای دولتی،در اواخر سال 1383 قانون برگزاری مناقصات به تصویب مجمع تشخیص مصلحت نظام رسید،این قانون به دلیل نسخ دهها قانون،آیین نامه و تصویب نامه  که سالها ناظر به خریدهای دولتی در وزارتخانه­ها،سازمانها و موسسات دولتی و عمومی  بوده است از اهمیت زیادی برخوردار است.(شیروی،1385)
در این تحقیق سعی می شود که به شناسایی عوامل موثر بر رقابتی بودن مناقصات،با توجه به تعریف مناقصه که قانون گذار آن را فرایندی رقابتی تعریف کرده مبادرت گردد،قانون گذار با بیان کیفیت مورد نظرضمن تعریف مناقصه در ماده 1 قانون برگزاری مناقصات،به صورت ضمنی مناقصه‌گزاران را  موظف به تعریف مشخصات  جامع و مانع کالا دارد،در بیان کیفیت مورد نظر در اسناد مناقصه لازم است مناقصه­گزار ویژگیهای اصلی و مهم کالا را تعیین نماید تا مناقصه‌گران برداشتی یکسان از کالای مورد درخواست داشته باشند.
رقابتی بودن فرایند مناقصه سودمندی زیادی در سطح کلان اقتصاد کشور دارد از جمله می توان به بالا رفتن  سطح خدمت رسانی دولت به دلیل پایین آمدن قیمت ها و عدم بهره­مندی افراد­ از رانت اطلاعاتی اشاره کرد
1- McCarthy & Perreault