دانشکده مدیریت و حسابداری

 

پایان نامه برای دریافت درجه کارشناسی ارشد

رشته مدیریت کارآفرینی گرایشMBA

 

 

                           شناسایی راههای تأمین منابع مالی کارآفرینان اجتماعی         

 

بهمن 1393

 

برای رعایت حریم خصوصی نام نگارنده و استاد راهنما در سایت درج نمی شود

(در فایل دانلودی نام نویسنده و استاد راهنما موجود است)

تکه هایی از متن پایان نامه به عنوان نمونه :

(ممکن است هنگام انتقال از فایل اصلی به داخل سایت بعضی متون به هم بریزد یا بعضی نمادها و اشکال درج نشود ولی در فایل دانلودی همه چیز مرتب و کامل است)

چکیده                                        

در سال­های پایانی قرن بیستم و آغاز هزاره سوم، کارآفرینی اجتماعی به عنوان مکمل سازوکارهای کارآفرینی تجاری و کارآفرینی دولتی ظهور یافت. با توجه به این که امروزه کارآفرینی اجتماعی به عنوان راه کاری اثرگذار و پایدار در راه توسعه ی اقتصادی و اجتماعی کشورها شناخته می شود و هر روزه توجه بخش های گسترده تری از جامعه را به خود جلب می کند، توجه به این مفهوم در فضای کشور نیز ضرورت دارد. چنانچه کارآفرینی اجتماعی در جامعه نهادینه شود می تواند نقش مهمی در رفع مشکلات اجتماعی ایفا می کند.

چگونگی تامین مالی یکی از موضوع های راهبردی پیش روی کارآفرینان اجتماعی برای راه اندازی کسب و کار اجتماعی است. از این رو سعی شد در پژوهش به شناسایی انواع روش های تامین مالی این موسسات پرداخته شود تا کمی از مشکلات مدیران این بخش کاسته شود. در این تحقیق ابتدا با مطالعه پیشینه تحقیق، چهارچوب مفهومی پژوهش ارائه شده. روش شناسی تحقیق، طرح تحقیق آمیخته می باشد. جمع آوری داده در بخش کیفی مصاحبه نیمه ساختار یافته و در روش کمی ابزار پرسشنامه می باشد و قابلیت اعتماد آن توسط آلفای کرونباخ انجام شده است. جامعه آماری در بخش کیفی مدیران و خبرگان آگاه و در بخش کمی کارآفرینان اجتماعی فعال در شهر تهران می باشد که 130 کارآفرین اجتماعی فعال شناسایی شده است. روش نمونه گیری در بخش کیفی، هدفمند و بخش کمی به صورت تصادفی ساده انتخاب شده است. حجم نمونه در بخش کمی 3 نفر برای کمک به ادبیات تحقیق و در بخش کمی از جدول مورگان استفاده شده که در این پژوهش 97 نفر می باشد که80 پرسشنامه دریافت شد. تحلیل داده های کیفی به صورت کدگذاری باز و محوری و تحلیل داده های کمی از آزمون مدل معادلات ساختاری انجام شده است. با توجه به نتایج پژوهش کمک های مالی بیشترین و مهمترین میزان، سپس درآمد زایی و بعد سرمایه گذاری و حمایت های دولتی که کمترین میزان را در تامین منابع مالی موسسات دارد.

کلمات کلیدی: کارآفرینان اجتماعی، روش های تامین مالی، تامین مالی

فهرست مطالب

 

فهرست شکل ها.  س

فهرست جداول  ص

فصل 1     کلیات تحقیق.   1

• مقدمه. 2

1- 2            بیان مسله  3

1- 3           اهمیت و ضرورت تحقیق   4

1-4-1         اهداف اصلی.   11

•     اهداف جزئی      2 1

1-5-1         سوال اصلی   12

•  سوالهای جزئی     12

1-6             تعریف مفهومی     13

1-7            سازماندهی تحقیق  13

فصل 2:      مبانی تحقیق وبررسی پیشینه تحقیق.     16

2-1             مقدمه     16

2-2           مبانی نظری تحقیق.     17

2 -2-1       کارآفرینی اجتماعی     17

2-2-1-1    تعریف کارآفرینی اجتماعی.     17

2- 2-1-2    مفهوم کارآفرینی اجتماعی       18

2-2-1-3     کسب و کارهای اجتماعی     25

2-2-1-4      نظریه های کارآفرینی اجتماعی      26

2-2-1-5     طبقه بندی کارآفرینان اجتماعی.     28

2-2-1-6     اشتراکات و تفاوت های کارآفرینی اجتماعی و اقتصادی   30

2-2-2         تامین مالی.    33

2-2-3          انوع تقسیم بندی روش های تامین مالی.    34

2-2-3-1        درآمد زایی.    36

2-2-3-1-1    تجاری سازی.    36

2-2-3-1-2    درآمد حق عضویت.   45

2-2-3-1-3     مدیریت کارآمد.   46

2-2-3-2        سرمایه گذاری     58

2-2-2-2-1    منابع شخصی.  58

2-2-3-2-2      نیکوکاری ریسک پذیر.  58

2-2-3-3         کمک های مالی   63

2-2-3-3-1     کمک های مالی توسط شرکت   66

2-2-3-3-2    کمک های مالی افراد.   69

2-2-3-3-3     وقف.   73

2-2-3-3-4    اهدای زمان   .   78

2-2-3-3-5    تامین مالی جمعی     94

2-2-3-4      کمک های دولتی.    105

2-3             مدل های تامین مالی کارآفرینان اجتماعی.    112

2-4-1         پیشینه تحقیقا داخلی.    137

2-4-2          پیشینه تحقیقات خارجی.   137

2-5            جمع بندی تحقیق   140

فصل 3         روش شناسی تحقیق

3-1              مقدمه.       148

3-2            روش تحقیق    148

3-2-1         طرح تحقیق آمیخته.    148

3-2-1         فرآیند اجرایی تحقیق.    149

3-3         جامعه آماری   150

3-4          روش نمونه گیری و نمونه آماری     150

3-5          حجم نمونه    152

3-6          روش گردآوری دادها   151

3-7         اعتبار بیرونی تحقیق(پایایی).  152

3-8         اعتبار درونی تحقیق(روایی)   152

3-9        روش تجزیه و تحلیل داده ها   152

فصل 4    تجزیه و تحلیل یافته های تحقیق.

4-1        مقدمه     155

4-2           آمار توصیفی.     155

4-2-1        متغیرهای جمعیت شناسی       155

4-4-2-1-1   سن پاسخ دهندگان مدل.      156

4-2-1-2      تحصیلات پاسخ دهندگان       158

4-2-1-3      جنسیت پاسخ دهندگان     159

4-2-1-4      سال شکل گیری کسب و کارها      160

4-2-2          آمار توصیفی متغیرها.     162

4-3            آمار استنباطی       175

4-3-1        تحلیل داده های کیفی  175

4-3-2         مدل معادلات ساختاری    182

4-3-2-1      ارزیابی ویژگی های فنی مدل اندازه گیری   182

4-3-2-1-1   پایایی سازه ها وروایی همگرا.     182

4-3-2-3      روایی واگرا    183

4-3-2-3        معناداری متغیرها و بارورها عاملی(بخش اندازه گیری).     184

4-3-2-4      معناداری متغیرها و ظرایب مسیر(بخش ساختاری).   188

4-4              برازش کلی تحلیل مسیر.     190

فصل  5      نتیجه گیری و پیشنهادات    215

5-1           مقدمه.    193

5-2           تحلیل براساس سوالهای تحقیق.   193

5-3         بحث و جمع بندی    195

5-4          محدودیت های تحقیق.     222

5-5          پیشنهادات تحقیق براساس مبانی نظری   222

5-5-1       پیشنهادات کاربردی. 222

5-5- 2       پیشنهادات جهت تحقیقات آینده  222

فهرست مراجع      223

پیوست یک: پرسش های مصاحبه. 235

پیوست دو: سوال های پرسشنامه. . 236

فهرست شکل ها

شکل1-1  کارآفرینی اجتماعی مکمل دولت و بازار          4

شکل2-2   عوامل موفقیت کارآفرینی اجتماعی.        27

شکل2-3  کمک مالی متقابل.      40

شکل2-3    نقشه پرتوی.      42

شکل3-4   ذینفعان تامین مالی در سامانه سیدز.     103

شکل2-5    شرکت های اجتماعی جاسازی شده   3 11

شکل2-6    شرکت های اجتماعی یکپارچه    114

شکل2-7   شرکت های اجتماعی خارجی.   115

شکل2-8   مدل حمایتی کارآفرین     116

شکل2-9  مدل واسطه بازار.  117

شکل2-10  مدل استخدام.    118

شکل2-11   مدل هزینه خدمات     119

شکل2-12  مدل کمک های مالی.    120

شکل2-13  مدل ارتباط بازار.   121

شکل2-14  مدل پیچیده.    123

شکل2-15  مدل ترکیبی   124

شکل2-16   مدل فرانشیز.   125

شکل2-17   مدل شرکت خصوصی و غیرانتفاعی.  126

شکل2-18   تامین مالی کارآفرینان اجتماعی    127

شکل3-1  روش ترکیب داده ها      149

شکل3-3 فرایند اجرای تحقیق    149

شکل4-1 نسبت سنی پاسخ دهندگان.    157

شکل4-2 نسبت تحصیلی پاسخ دهندگان.     158

شکل 4-3 نسبت جنسیت پاسخ دهندگان.   159

شکل 4-4 سال شکل گیری کسب و کار     161

شکل 4-5 سال فروش محصولات     164

شکل 4-7 ضرایب استاندارد مدل     187

شکل 4-8 مقادیر تی مدل.     189

فهرست جداول

جدول2-1 تعریف کارآفرینی اجتماعی    . .         17

جدول2-2 ماتریس ارزش بازگشت.             43

جدول2-3 مکانیزم تخصیص قیمت.             44

جدول2-4 میزان برگشتی مورد نیاز از تصمیمات سرمایه گذاری          60

جدول2-5 عوامل اثرگذار بر اقدام فعالیت های خیرخواهانه و وقف         76

جدول2-6 ابعاد داوطلبانه.         92

جدول2-7 بودجه دولتی برای زیر مجموعه سازمان های غیرانتفاعی مختلف آمریکا.        110

جدول2-8 توصیف اختصارات شرکت های اجتماعی.          9 11

جدول2-9 تامین مالی شرکت ها در چرخه عمر      132

جدول2-10 انواع بودجه ی مرحله توسعه      133

جدول 2-11 پیشینه تحقیقات داخلی      137

جدول 2-12 پیشینه تحقیقات خارجی.         137

جدول  3-1   جدول مورگان.            151

جدول4-1 فراوانی سن پاسخ دهندگان          156

جدول 4-2 فراوانی تحصیلات پاسخ دهندگان.       157

جدول4-3 فراوانی جنسیت پاسخ دهندگان       159

جدول4-4 فراوانی سال شکل گیری کسب و کار.      160

جدول4-5 آمار توصیفی متغیر اولویت سازمان     162

جدول4-6 میزان حمایت کسب و کارها از سازمان ها و موسسه ها     163

جدول4-7 میزان استفاده از فروش خدمات و محصولات شرکت ها    163

جدول4-8 موقعیت بازار کسب و کارها در سه سال گذشته.    165

جدول4-9 در دوسال گذشته اولین شرکت در ارائه محصولات جدید.    165

جدول 4-10 میزان آزمایش شرکت ها در زمینه ورود به بازارهای جدید  166

جدول4-11 موانع پیش روی کسب و کارهای اجتماعی. 166

جدول4-12 میزان دریافت حق عضویت   166

جدول4-13 میزان تمایل مشتریان به پرداخت به هر قیمتی که برای محصولات و خدمات.   167

جدول4-14 نوع مدیریت سازمان  167

جدول 4-15 میزان مهارت های مدیریت کسب و کارها.   168

جدول 4-16 میزان استفاده کسب و کارهای اجتماعی از روش تامین مالی جمعی    168

جدول4-17 انواع روش های جمع آوری کمک های مالی و اعانه.   169

جدول4-18 میزان استفاده کسب و کارها اجتماعی از موقوفات.  171

جدول4-19 نوع کارکنان   172

جدول 4-20 میزان تاثیر مهارت های کارکنان در زمینه مزایای مورد نظر.  173

جدول 4-21 میزان حمایت های دولتی  175

جدول4-22 میزان استفاده از سرمایه گذاری   179

جدول4-23 ضرایب میانگین واریانس استخراج شده، پایایی ترکیبی و آلفای کرونباخ. 183

جدول4-24 اعدا معناداری بخش اندازه گیری مدل معادلات ساختاری    187

جدول4-25 اعدا معناداری بخش ساختاری مدل معادلات ساختاری  189

فصل اول

کلیات تحقیق

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 1-1 مقدمه:

کارآفرینی اجتماعی ترکیبی از دو عبارت کارآفرینی و اجتماعی است. کارآفرینی به عنوان فرایندی است که پیشرفت اجتماعی را تسریع می بخشد. این پدیده و رشد آن در سال های اخیر توجهات زیادی را به خود جلب کرده است و می توان گفت که توجه به کارآفرینی اجتماعی از طرف پژهشگران ناشی از تغییراتی است که در محیط رقابتی اتفاق افتاده است که سازمانهای غیر انتفاعی با آن رو به رو هستند. امروزه این سازمانها در محیط سرمایه گذاری فشرده تر با رقابت در حال رشد است(اوپرمن،1994)[1]. ابتکارات دولت ها، روابط بین دولت ها و سازمانهای غیر انتفاعی را تحت تأثیر و تغییر داده است. و رقابت را با ورود تأمین کنندگان سرمایه ای جدید برای بازارهای سنتی که قبلا توسط سازمان های غیر انتفاعی جواب داده می شد را تشدید کرده است و این کار سبب شده که سازمانهای غیر انتفاعی یک ژست رقابتی در فعالیت هایشان بگیرند و برروی برونداد هایی تمرکز کنند که هدف سیاسی دولت است و به دنبال راه های نوآورانه ای برای ارائه ارزش عالی تر به بازار هدف و کسب مزایای رقابتی برای سازمان اجتماعی باشند. امروزه در سرتا سر جهان سازمان ها و نهادهای مختلف غیرانتفاعی و مدنی به شناسایی، معرفی و تشویق کارآفرینان مبادرت کرده اند. برای مثال بنیاد پژواک سبز، در نیویورک، مرکزهای کارآفرینان اجتماعی تحت پوشش مرکز بین المللی کارآفرینی اجتماعی، صندوق توسعه کارآفرینی را برتر[2] در سانفرانسیسکو، بنیاد آشوکا[3] در زمینه های کمک سرمایه ای مخاطره آمیز به کارافرینان، برگزاری سمینارهای آموزشی، مشاوره، خدمات بازرگانی، آموزش و پرورش کودکان، فعالیت های محیط زیست، کاهش فقر و ایجاد درآمد، حقوق زنان، زمینه های ناتوانی و معلولین کارآفرینی کرده اند. می توان ادعا کرد این آغاز راه کارآفرینی اجتماعی است( اوپرمن،1994).

1-2 بیان مسأله:

تأمین مالی یکی از چالشهای ثابت برای اکثرکارآفرینان اجتماعی است، رکود اقتصادی و افزایش انتظارات برای نشان دادن ارزش و اثربخشی برنامه ها و خدمات بی شمار از چالش های بی شمار کارآفرینان اجتماعی در تلاش های خود برای ایجاد و پایدار مالی در دراز مدت است. با توجه به این که بسیاری از این سازمانها با چالش تولید درآمد و حفظ حمایت مالی و رفع نیازهای جمعیت هدف خود مواجه هستند، اینها برای بسیاری از سازمانها که در خدمت به جمعیت کم درآمد و آسیب پذیر و نیازمند هستند خیلی برجسته است(سانتوگ پادیلا و همکاران،2012)[4]. با وجود این که شباهتهایی برای بسیج منابع و پایداری منابع بین کارآفرینی تجاری و کارآفرینان اجتماعی وجود دارد، اما مقیاس سرمایه گذاری اجتماعی در سازمانهای اجتماعی دارای چالش های اضافی است، چون لزوماً سرمایه گذاری در این سازمانها برای سود نیست، به همین خاطر ممکن است توانایی سازمان را در توسعه و به دست آوردن منابع لازم برای رشد را تحت تأثیر قرار دهد. اولا به خاطر بررسی سازمان کارآفرینان  مورد نظر بوسیله سرمایه گذاران، کارکنان، توزیع کنندگان، ذینفعان ، مصرف کنندگان، تأمین کنندگان که باید به آن دسترسی داشته باشند. دوم، محیط، کمتر احتمال دارد زیر ساختهای در محل تأسیس شده باشد، مانند کارگزاران، فروشندگان، و یا تأمین کنندگان مواد اولیه. سوم، بازار سرمایه مالی، که اغلب در اختیار سازمان های کارآفرینی اجتماعی نیست. در نهایت، ذینفعان و مشتریان سازمان کارآفرینی اجتماعی که اغلب افراد فقیر، تحصل نکرده و ناسالم (مریض)هستند، که قادر به پرداخت هزینه ی کامل خدماتی را که دریافت می کنند نیستند(بالوم،2010)[5]. بدون تامین مالی کافی، کسب و کارها به خصوص کسب و کارهای نوپا هرگز به موفقیت نرسد. کمبود سرمایه گذاری عاملی موثر در شکست بسیاری از این کسب و کارهاست، با این حال به دلیل غیر سودآور بودن این کسب و کارها، موسسات مالی تمایلی به قرض دادن وجوه یا سرمایه گذاری در آنها ندارند. فقدان سرمایه کافی، این موسسات را با بنیان ضعیف مالی دچار خواهد کرد، و آنها را مستعد شکست خواهد کرد. به دست آوردن سرمایه و تامین مالی برای راه اندازی و توسعه موسسات همواره مشکل جدی برای موسسسات بوده است. از این رو توانایی موسسات در مشخص ساختن منابع مالی برای تامین سرمایه گذاری، و تهیه برنامه های مالی مناسب از عوامل اصلی رشد و پیشرفت این موسسات به شمار می آیدو از آنجایی که هدف اصلی موسسات رسیدن به رفاه اجتماعی است و به دلیل اینکه فرایند به دست آوردن وجوه مورد نیاز ممکن است ماهها به طول انجامد و کارآفرینان را از حرفه مدیریت کسب و کارها منصرف کند بنابر این شناسایی منابع می تواند باعث کاهش مشکلات آنها و دستیابی سریعتر به منابع تامین مالی و افزایش ارائه کیفیت خدمات به اعضای خود می شود.

1-3 اهمیت و ضرورت انجام تحقیق :

تجربه ثابت کرده است که دولت ها به تنهایی قادر به تأمین منافع عمومی جامعه و تحقیق اهداف توسعه ای نیستند و به همین خاطر استفاده از ظرفیت بخش تجاری در تولید کالا و ارائه خدمات باعث گسترش بنگا ه های اقتصادی در کشورهای توسعه یافته شده و زمینه های شکوفایی اقتصادی، اشتغال پایدار و رفاه نسبی شهروندان را تا حدی زیادی فراهم ساخته است. به همان نسبت که در یک کشور بخش خصوصی از لحاظ مقیاس فعالیت و بازدهی اقتصادی گسترش می یابد، رفاه و توسعه همگانی در جامعه افزیش می یابد. بخش خصوصی در توسعه، موتور محرکه و شتاب دهنده اقتصاد جامعه به حساب می آید و یکی از دلایل ناکامی کشورهای در حال توسعه در تحقق اهداف توسعه ای، ضعف ساختار اقتصادی و حضور کم رنگ بخش خصوصی و دخالت دولت در نظام اقتصادی است. به رغم حضور فعال بخش های خصوصی در قالب شرکت های تجاری، تجربه بازار نیز در تحقق نیازهای محرومیت زدایی و تأمین منافع عمومی با شکست مواجه است؛ زیرا فعالیت های بخش خصوصی در قلمرو بازار با انگیزه های انتفاعی و مبتنی بر معیار های عقلانیت اقتصادی و نفع طلبی شخصی است؛ از همین رو کارآفرینی اجتماعی در چهارچوب مشارکت های مردمی سازمان یافته و نهادهای خود جوش داوطلبانه، حلقه تکمیل کننده چرخه توسعه در پرتو دولت و راهبردی و بخش خصوصی فعال است و به راحتی می تواند شکاف میان بازار و دولت را پر کند(آیستین و همکاران،2006)[6].  اهمیت کارآفرینی اجماعی به این دلیل است که در پی یافتن راه حل هایی اثر گذار و پایدار است که در بیشتر نقاط جهان قابلیت اجرا داشته باشد. فلسفه وجودی سازمان های مردم نهاد و موسسات خیریه استفاده از ظرفیت مشارکت های مردمی است که با انگیزه های اعتقادی و مذهبی و با هدف حل مسائل اجتماعی در حوزه های مختلف فعالیت می کنند. ناکامی دولت ها در تحقق اهداف محرومیت زدایی به خاطر محدودیت های بودجه ای و عدم تمایل بخش خصوصی  در تعقیب مسائل اجتماعی  به دلایل ماهیت انتفاعی و انگیزه سوداگرایانه حاکم بر فضای بازار، می طلبد که از ظرفیت مشارکت های مدنی و کارآفرینی اجتماعی برای جبران ناکامی دولت و شکست بازار در پیگیری اهداف توسعه اجتماعی استفاده گردد. کارآفرینان اجتماعی به عنوان مشارکت اجتماعی و احساس مسئولیت اجتماعی به عنوان جایگزین یا مکمل خدمات ارائه سازمانهای عمومی و یا سازمانهای دیگر می باشد، و با محدویت های اجتماعی به دنبال روشهای پایدار و در چهارچوب اجتماعی و اقتصادی فرایند کسب و کار را تحت تأثیر قرار می دهد(سالارزهی،1390).

[1]. Oppermann

[2]. REDF

[3] . ASHOKA

3.Sontag-Padilla

[5]. Bloom& Smith

[6]. Austin

تعداد صفحه :258