دانشگاه سمنان

دانشکده صنایع

 

پروژه دوره کارشناسی ارشد MBA، گرایش تولید و عملیات

ارایه مدل تصمیم گیری چندمعیاره فازی برای رتبه بندی

تامین کنندگان زنجیره تامین

(مطالعه موردی: شبکه تبلیغاتی سریرا)

دی 1392

ناسی ارشد رشته مدیریت

برای رعایت حریم خصوصی نام نگارنده و استاد راهنما در سایت درج نمی شود

(در فایل دانلودی نام نویسنده و استاد راهنما موجود است)

(ممکن است هنگام انتقال از فایل اصلی به داخل سایت بعضی متون به هم بریزد یا بعضی نمادها و اشکال درج نشود ولی در فایل دانلودی همه چیز مرتب و کامل است)

 
چکیده:
یکی از مسایل مهم  در طراحی یک زنجیره ­تامین، مساله انتخاب تامین­کننده است. پیچیدگی این مساله در حقیقت به این دلیل است که هر کدام از تامین­کنندگان قسمتی از معیارهای خریدار را برآورده می­کنند و  انتخاب از میان آنها در واقع یک مساله تصمیم­گیری چندمعیاره است که نیاز به یک رویکرد ساختار یافته و سیستمی دارد و بدون آن چنین تصمیم­گیری مهمی احتمالا با شکست روبرو می­شود. تصمیم­گیری چندمعیاره یکی از حوزه­های تحقیق در عملیات وعلوم مدیریت بوده که در طول دهه اخیر با توجه به نیازمندیهای کاربردی گوناگون به سرعت توسعه یافته است.
در این پژوهش با استفاده از دو روش متداول و پرکاربرد تصمیم­گیری چندمعیاره، یعنی فرآیند تحلیل سلسله مراتبی (AHP) و تاپسیس (TOPSIS) و با بهره­گیری از ریاضیات مبتنی بر مجموعه­های فازی، روشی ارایه گردیده است تا  به کمک آن تامین­کنندگان یک زنجیره ­تامین  اولویت­بندی شوند و به منظور درک بهتر این روش، یک مطالعه موردی نیز ارایه گردیده است که طی آن تامین­کنندگان یک شرکت تبلیغاتی  رتبه­بندی شده­اند. سپس بار دیگر این مساله و این بار با ترکیب دو روش منطق دیجیتالی تعدیل شده (MDL) و  تاپسیس (TOPSIS) مورد ارزیابی قرار گرفته اند و درنهایت به منظور دستیابی به نتایج مطلوب، نتایج حاصل از این دو روش با یکدیگر مقایسه شده­اند.
. نوآوریهای این مقاله به این شرح هستند:

  • ارائه دو معیار جدید برای ارزیابی تامین­کنندگان، علاوه بر معیارهای رایج در ادبیات موضوع
  • ارائه روشی جدید با ترکیب روشهای FAHP و FTOPSIS
  • ارائه روشی جدید با ترکیب روشهای MDL و FTOPSIS
  • ارائه یک مطالعه موردی در صنعت تبلیغات

کلمات کلیدی: تصمیم­گیری چندمعیاره، انتخاب تامین­کنندگان، منطق فازی، روش فرآیند تحلیل سلسله مراتبی (AHP)، روش تاپسیس (TOPSIS) ، منطق دیجیتالی تعدیل­شده. (MDL)

 

 

 

 

 

فهرست مطالب:

فصل اول _ کلیات.1

مقدمه     2

  • بیان مساله .2
  • اهمیت و ضرورت تحقیق4
  • تعاریف.6

4-1ساختار فصلهای پژوهش.9
فصل دوم _ مبانی نظری و پیشینه تحقیق   .10
مقدمه11
1-2 بخش اول _ زنجیره تامیین 12
1-1- 2  تعریف زنجیره تامین12
2-1-2 مشکلات زنجیره تامین.17
3-1-2 مفهوم زنجیره تامین.19
4-1-2 تاریخچه روند تکاملی  مدیریت زنجیره تامین21
5-1-2 عناصر و اجزای مدیریت زنجیره تامین.23
6-1-2 فرآیندهای اصلی در مدیریت زنجیره تامین 27
7-1-2 مساله انتخاب تامین کننده در زنجیره تامین.31
8-1-2 معیارهای انتخاب تامین کننده 33
9-1-2 تکنیکهای انتخاب تامین کننده37

  • بخش دوم _ منطق فازی39

1-2-2 مجموعه های فازی39
3-2 بخش سوم_ روشهای متداول تصمیم­گیری چندمعیاره 40
1-3-2 فرآیند تحلیل سلسله مراتبی40
2-3-2 تاپسیس .42

  • بخش چهارم_روشMDL.42

5-2بخش پنجم _ پیشینه تحقیق.43
فصل سوم _ روش تحقیق (متدولوژی).53
مقدمه.54
1-3روش تحقیق54

  • دسته بندی تحقیقات بر حسب هدف .55

2-1-3  دسته بندی تحقیقات بر حسب نحوه گردآوری داده ها .56
2-3 رویکرد تحقیق 57

  • ابزار تحقیق و روش گرداوری داده ها .58

1-3-3  مطلعه کتابخانه ای 59
2-3-3 مصاحبه .59
3-3-3 پرسشنامه .59
4-3 اعتبار سنجی ابزار تحقیق 61
5-3 پرسشهای تحقیق 62
6-3 چارچوب کلی تحقیق 63
1-6-3 تئوری مجموعه­های فازی 64
2-6-3 روش تحلیل سلسله مراتبی فازی.68
3-6-3 تکنیک تاپسیس فازی69
7-3 روش پیشنهادی.70
فصل چهارم _ تجزیه و تحلیل داده ها72
مقدمه.73
1-4 مطالعه موردی.73
1-1-4 شناسایی معیارهای موثر در تصمیم­گیری74
2-1-4 تعیین وزن هر معیار به کمک روش FAHP75
3-1-4 تشکیل ماتریس تصمیم گیری وزن دار به روش .FAHP-FTOPSIS.82
4-1-4 اولویت­بندی تامین­کنندگان در روش FAHP-FTOPSIS 86
5-1-4 تعیین وزن هر معیار به کمک روش MDL.89
93MDL-FTOPSIS  6-1-4 ماتریس تصمیم­گیری وزندار با روش
7-1-4 ارزیابی و اولویت بندی تامین کنندگان با روش MDL-FTOPSISِ.94
8-1-4 مقایسه نتایج نهایی دو روش FAHP-FTOPSIS و MDL-FTOPSIS.95

فصل پنجم _ نتیجه گیری و پیشنهادات.96

پیوست ها.98
منابع .104

 

           فصل اول

کلیات تحقیق
 
 
 
مقدمه
در این فصل، به بیان کلیات تحقیق شامل بیان مساله، اهمیت و ضرورت تحقیق، تعاریف و ساختار فصل­های پژوهش، پرداخته شده است. به عبارت دیگر، در این فصل، اطلاعات کلی در مورد این پژوهش، ارایه گردیده است.

  • بیان مساله

یکی از مسایل مهم در طراحی یک زنجیره ­تامین[1]، مساله انتخاب تامین­کننده است. پیچیدگی این مساله در حقیت به این دلیل است که هر کدام از تامین­کنندگان قسمتی از معیارهای خریدار را برآورده می­کنند و  انتخاب از میان آنها، در واقع یک مساله تصمیم­گیری چندمعیاره ([2]MCDM)  است که نیاز به یک رویکرد ساختاریافته و سیستمی دارد و بدون آن چنین تصمیم­گیری مهمی، احتمالا با شکست روبرو می­شود. با کمک کامپیوترها، تکنیک‌های تصمیم‌گیری در تمام حوزه‌های فرآیند تصمیم­گیری، بسیار قابل قبول گردیده‌اند. بنابراین کاربرد روش‌های تصمیم­گیری چندمعیاره برای استفاده­کنندگان، با توجه به پیچیدگی‌های ریاضی، در اجرا بسیار آسان گردیده است. تصمیم­گیری، رویه‌ای برای پیدا کردن بهترین گزینه از میان مجموعه‌ای از گزینه‌های موجود است. در حقیقت انتخاب مجموعه مناسبی از تامین­کنندگان برای کار با آنها، در جهت موفقیت یک شرکت، امری بسیار مهم و حیاتی است و در طی سالهای طولانی بر انتخاب تامین­کننده تاکید شده است (Zhang et al, 2001).
بلمن و زاده (Bellman & Zadeh, 1970)، تئوری رفتار تصمیم را در یک محیط فازی توسعه داده­اند. مدلهای زیادی توسعه و در رشته­های مختلفی مانند مهندسی کنترل، هوش مصنوعی، علم مدیریت و تصمیم­گیری چندمعیاره به کار گرفته شده است. مفهوم  ترکیب مجموعه تئوری فازی[3] و تصمیم­گیری چند معیاره، تصمیم­گیری چندمعیاره فازی ([4]FMCDM) را بوجود آورده است. تکنیکها و روش­های مختلفی برای تصمیم­گیری چند معیاره فازی وجود دارند که دارای مزایا و معایب متفاوتی نسبت به یکدیگر می­باشند. در این پژوهش ابتدا با استفاده از دو روش متداول و پرکاربرد تصمیم­گیری چندمعیاره، یعنی فرآیند تحلیل سلسله مراتبی ([5]AHP) و تاپسیس ([6]TOPSIS) و با بهره­گیری از ریاضیات مبتنی بر مجموعه­های فازی، روشی ارایه گردیده است تا  به کمک آن تامین­کنندگان یک زنجیره ­تامین  اولویت­بندی شوند، سپس بار دیگر این مساله و این بار با ترکیب دو روش منطق دیجیتالی تعدیل شده ([7]MDL) و تاپسیس مورد ارزیابی قرار گرفته است و درنهایت به منظور دستیابی به نتایج مطلوب، نتایج حاصل از این دو روش با یکدیگر مقایسه شده­اند. روش MDL روشی برای مقایسات زوجی می­باشد که بیشتر در علوم مربوط به الکترونیک و کامپیوتر مورد استفاده قرار می­گیرد.
بمنظور درک بهتر این دو روش، یک مطالعه موردی نیز ارایه گردیده است که طی آن تامین­کنندگان یک شرکت تبلیغاتی با استفاده از دو روش  رتبه­بندی گردیده و سپس نتایچ حاصل با یکدیگر مقایسه شده­اند.
2-1 اهمیت و ضرورت تحقیق
یک زنجیره تامین، سلسله­ای از سازمان­ها است که در تولید و تحویل یک محصول یا خدمت درگیرند. این سلسله، از تامین­کنندگان مواد خام آغاز شده و تا مشتری نهایی ادامه می­یابد. مدیریت زنجیره تامین[8]، یکی از رویکردهای موثر و کارآمد است که موجبات کاهش هزینه تولید و زمان انتظار را فراهم می­آورد. این نگرش ارائه خدمات مطلوب­تر به مشتریان را تسهیل می­کند و فرصت و مجال نظارت اثر بخش در سیستم های حمل و نقل، موجودی و شبکه­های توزیع[9] را تضمین می­کند. به این ترتیب سازمان می­تواند از انتظارات و خواسته­های مشتریان فراتر رود. امروزه سازمانها با مشتریانی رو به­ رو هستند که خواهان تنوع بالا در محصولات، هزینه­های پایین، کیفیت بالا و پاسخگویی سریع می­باشند.
سازمانها به خوبی می­دانند که نیاز به زنجیره تامین کارا دارند تا بتوانند در بازار جهانی و اقتصاد شبکه­ای و به هم پیوسته امروز، توان رقابت داشته باشند (Baziotopoulos, 2004). بسیاری از شرکت‌های با تجربه بر این باورند که انتخاب تأمین‌کننده، مهمترین فعالیت‌ یک سازمان به شمار می‌آید‌. همچنین از آنجا که عملکرد تأمین‌کنندگان، اثر اساسی بر موفقیت یا شکست یک زنجیره دارد، هم اکنون انتخاب تأمین‌کننده، یک وظیفه استراتژیک شناخته می‌شود. در نتیجه، تصمیم‌گیریهای نادرست در زمینه انتخاب تأمین‌کنندگان‌، پیامدهای منفی و زیانهای بسیاری را برای شرکت به همراه خواهد داشت‌. بنابراین یافتن روشهای مناسب برای انتخاب مناسب تامین­کنندگان که از مهمترین اجزا زنجیره تامین می­باشند، دارای اهمیت فراوانی است. از طرفی، از آنجا که مواد خام و قطعات، مهمترین بخش از هزینه‌های یک شرکت را به خود اختصاص می‌دهند، مدیریت خرید صحیح، اهمیت قابل توجهی در کارایی‌، اثربخشی و سودآوری یک موسسه‌ دارد. از سوی دیگر، امروزه با توجه به مفاهیم جدید مدیریت زنجیره عرضه و موارد مشابه که موجب ایجاد مشارکت با تأمین‌کنندگان و روابط نزدیک شرکت با تأمین‌کنندگان می‌شود‌، دیگر تأمین‌کنندگان و مشتریان، به عنوان رقبای سازمان شناخته نمی‌شوند، بلکه اعضایی از یک مجموعه اصلی با نام زنجیره تأمین هستند که هدف هر یک، حداکثر کردن سود و افزایش بهره‌وری کل زنجیره است.
[1] supply chain
[2] Multiple Criteria Decision Making
[3] fuzzy set theory
[4] Fuzzy Multiple Criteria Decision Making
[5] Analytical Hierarchy Process
[6] TOPSIS
[7] Modified Digital Logic
[8] Supply Chain Management
[9] distribution network

تعداد صفحه :115



موضوعات: بدون موضوع
[شنبه 1399-01-16] [ 11:59:00 ب.ظ ]