برای رعایت حریم خصوصی نام نگارنده و استاد راهنما در سایت درج نمی شود
(در فایل دانلودی نام نویسنده و استاد راهنما موجود است)
(ممکن است هنگام انتقال از فایل اصلی به داخل سایت بعضی متون به هم بریزد یا بعضی نمادها و اشکال درج نشود ولی در فایل دانلودی همه چیز مرتب و کامل است)
چکیده:
یکی از مسایل مهم در طراحی یک زنجیره تامین، مساله انتخاب تامینکننده است. پیچیدگی این مساله در حقیقت به این دلیل است که هر کدام از تامینکنندگان قسمتی از معیارهای خریدار را برآورده میکنند و انتخاب از میان آنها در واقع یک مساله تصمیمگیری چندمعیاره است که نیاز به یک رویکرد ساختار یافته و سیستمی دارد و بدون آن چنین تصمیمگیری مهمی احتمالا با شکست روبرو میشود. تصمیمگیری چندمعیاره یکی از حوزههای تحقیق در عملیات وعلوم مدیریت بوده که در طول دهه اخیر با توجه به نیازمندیهای کاربردی گوناگون به سرعت توسعه یافته است.
در این پژوهش با استفاده از دو روش متداول و پرکاربرد تصمیمگیری چندمعیاره، یعنی فرآیند تحلیل سلسله مراتبی (AHP) و تاپسیس (TOPSIS) و با بهرهگیری از ریاضیات مبتنی بر مجموعههای فازی، روشی ارایه گردیده است تا به کمک آن تامینکنندگان یک زنجیره تامین اولویتبندی شوند و به منظور درک بهتر این روش، یک مطالعه موردی نیز ارایه گردیده است که طی آن تامینکنندگان یک شرکت تبلیغاتی رتبهبندی شدهاند. سپس بار دیگر این مساله و این بار با ترکیب دو روش منطق دیجیتالی تعدیل شده (MDL) و تاپسیس (TOPSIS) مورد ارزیابی قرار گرفته اند و درنهایت به منظور دستیابی به نتایج مطلوب، نتایج حاصل از این دو روش با یکدیگر مقایسه شدهاند.
. نوآوریهای این مقاله به این شرح هستند:
- ارائه دو معیار جدید برای ارزیابی تامینکنندگان، علاوه بر معیارهای رایج در ادبیات موضوع
- ارائه روشی جدید با ترکیب روشهای FAHP و FTOPSIS
- ارائه روشی جدید با ترکیب روشهای MDL و FTOPSIS
- ارائه یک مطالعه موردی در صنعت تبلیغات
کلمات کلیدی: تصمیمگیری چندمعیاره، انتخاب تامینکنندگان، منطق فازی، روش فرآیند تحلیل سلسله مراتبی (AHP)، روش تاپسیس (TOPSIS) ، منطق دیجیتالی تعدیلشده. (MDL)
فهرست مطالب:
فصل اول _ کلیات.1
مقدمه 2
- بیان مساله .2
- اهمیت و ضرورت تحقیق4
- تعاریف.6
4-1ساختار فصلهای پژوهش.9
فصل دوم _ مبانی نظری و پیشینه تحقیق .10
مقدمه11
1-2 بخش اول _ زنجیره تامیین 12
1-1- 2 تعریف زنجیره تامین12
2-1-2 مشکلات زنجیره تامین.17
3-1-2 مفهوم زنجیره تامین.19
4-1-2 تاریخچه روند تکاملی مدیریت زنجیره تامین21
5-1-2 عناصر و اجزای مدیریت زنجیره تامین.23
6-1-2 فرآیندهای اصلی در مدیریت زنجیره تامین 27
7-1-2 مساله انتخاب تامین کننده در زنجیره تامین.31
8-1-2 معیارهای انتخاب تامین کننده 33
9-1-2 تکنیکهای انتخاب تامین کننده37
1-2-2 مجموعه های فازی39
3-2 بخش سوم_ روشهای متداول تصمیمگیری چندمعیاره 40
1-3-2 فرآیند تحلیل سلسله مراتبی40
2-3-2 تاپسیس .42
5-2بخش پنجم _ پیشینه تحقیق.43
فصل سوم _ روش تحقیق (متدولوژی).53
مقدمه.54
1-3روش تحقیق54
- دسته بندی تحقیقات بر حسب هدف .55
2-1-3 دسته بندی تحقیقات بر حسب نحوه گردآوری داده ها .56
2-3 رویکرد تحقیق 57
- ابزار تحقیق و روش گرداوری داده ها .58
1-3-3 مطلعه کتابخانه ای 59
2-3-3 مصاحبه .59
3-3-3 پرسشنامه .59
4-3 اعتبار سنجی ابزار تحقیق 61
5-3 پرسشهای تحقیق 62
6-3 چارچوب کلی تحقیق 63
1-6-3 تئوری مجموعههای فازی 64
2-6-3 روش تحلیل سلسله مراتبی فازی.68
3-6-3 تکنیک تاپسیس فازی69
7-3 روش پیشنهادی.70
فصل چهارم _ تجزیه و تحلیل داده ها72
مقدمه.73
1-4 مطالعه موردی.73
1-1-4 شناسایی معیارهای موثر در تصمیمگیری74
2-1-4 تعیین وزن هر معیار به کمک روش FAHP75
3-1-4 تشکیل ماتریس تصمیم گیری وزن دار به روش .FAHP-FTOPSIS.82
4-1-4 اولویتبندی تامینکنندگان در روش FAHP-FTOPSIS 86
5-1-4 تعیین وزن هر معیار به کمک روش MDL.89
93MDL-FTOPSIS 6-1-4 ماتریس تصمیمگیری وزندار با روش
7-1-4 ارزیابی و اولویت بندی تامین کنندگان با روش MDL-FTOPSISِ.94
8-1-4 مقایسه نتایج نهایی دو روش FAHP-FTOPSIS و MDL-FTOPSIS.95
فصل پنجم _ نتیجه گیری و پیشنهادات.96
پیوست ها.98
منابع .104
فصل اول
کلیات تحقیق
مقدمه
در این فصل، به بیان کلیات تحقیق شامل بیان مساله، اهمیت و ضرورت تحقیق، تعاریف و ساختار فصلهای پژوهش، پرداخته شده است. به عبارت دیگر، در این فصل، اطلاعات کلی در مورد این پژوهش، ارایه گردیده است.
یکی از مسایل مهم در طراحی یک زنجیره تامین[1]، مساله انتخاب تامینکننده است. پیچیدگی این مساله در حقیت به این دلیل است که هر کدام از تامینکنندگان قسمتی از معیارهای خریدار را برآورده میکنند و انتخاب از میان آنها، در واقع یک مساله تصمیمگیری چندمعیاره ([2]MCDM) است که نیاز به یک رویکرد ساختاریافته و سیستمی دارد و بدون آن چنین تصمیمگیری مهمی، احتمالا با شکست روبرو میشود. با کمک کامپیوترها، تکنیکهای تصمیمگیری در تمام حوزههای فرآیند تصمیمگیری، بسیار قابل قبول گردیدهاند. بنابراین کاربرد روشهای تصمیمگیری چندمعیاره برای استفادهکنندگان، با توجه به پیچیدگیهای ریاضی، در اجرا بسیار آسان گردیده است. تصمیمگیری، رویهای برای پیدا کردن بهترین گزینه از میان مجموعهای از گزینههای موجود است. در حقیقت انتخاب مجموعه مناسبی از تامینکنندگان برای کار با آنها، در جهت موفقیت یک شرکت، امری بسیار مهم و حیاتی است و در طی سالهای طولانی بر انتخاب تامینکننده تاکید شده است (Zhang et al, 2001).
بلمن و زاده (Bellman & Zadeh, 1970)، تئوری رفتار تصمیم را در یک محیط فازی توسعه دادهاند. مدلهای زیادی توسعه و در رشتههای مختلفی مانند مهندسی کنترل، هوش مصنوعی، علم مدیریت و تصمیمگیری چندمعیاره به کار گرفته شده است. مفهوم ترکیب مجموعه تئوری فازی[3] و تصمیمگیری چند معیاره، تصمیمگیری چندمعیاره فازی ([4]FMCDM) را بوجود آورده است. تکنیکها و روشهای مختلفی برای تصمیمگیری چند معیاره فازی وجود دارند که دارای مزایا و معایب متفاوتی نسبت به یکدیگر میباشند. در این پژوهش ابتدا با استفاده از دو روش متداول و پرکاربرد تصمیمگیری چندمعیاره، یعنی فرآیند تحلیل سلسله مراتبی ([5]AHP) و تاپسیس ([6]TOPSIS) و با بهرهگیری از ریاضیات مبتنی بر مجموعههای فازی، روشی ارایه گردیده است تا به کمک آن تامینکنندگان یک زنجیره تامین اولویتبندی شوند، سپس بار دیگر این مساله و این بار با ترکیب دو روش منطق دیجیتالی تعدیل شده ([7]MDL) و تاپسیس مورد ارزیابی قرار گرفته است و درنهایت به منظور دستیابی به نتایج مطلوب، نتایج حاصل از این دو روش با یکدیگر مقایسه شدهاند. روش MDL روشی برای مقایسات زوجی میباشد که بیشتر در علوم مربوط به الکترونیک و کامپیوتر مورد استفاده قرار میگیرد.
بمنظور درک بهتر این دو روش، یک مطالعه موردی نیز ارایه گردیده است که طی آن تامینکنندگان یک شرکت تبلیغاتی با استفاده از دو روش رتبهبندی گردیده و سپس نتایچ حاصل با یکدیگر مقایسه شدهاند.
2-1 اهمیت و ضرورت تحقیق
یک زنجیره تامین، سلسلهای از سازمانها است که در تولید و تحویل یک محصول یا خدمت درگیرند. این سلسله، از تامینکنندگان مواد خام آغاز شده و تا مشتری نهایی ادامه مییابد. مدیریت زنجیره تامین[8]، یکی از رویکردهای موثر و کارآمد است که موجبات کاهش هزینه تولید و زمان انتظار را فراهم میآورد. این نگرش ارائه خدمات مطلوبتر به مشتریان را تسهیل میکند و فرصت و مجال نظارت اثر بخش در سیستم های حمل و نقل، موجودی و شبکههای توزیع[9] را تضمین میکند. به این ترتیب سازمان میتواند از انتظارات و خواستههای مشتریان فراتر رود. امروزه سازمانها با مشتریانی رو به رو هستند که خواهان تنوع بالا در محصولات، هزینههای پایین، کیفیت بالا و پاسخگویی سریع میباشند.
سازمانها به خوبی میدانند که نیاز به زنجیره تامین کارا دارند تا بتوانند در بازار جهانی و اقتصاد شبکهای و به هم پیوسته امروز، توان رقابت داشته باشند (Baziotopoulos, 2004). بسیاری از شرکتهای با تجربه بر این باورند که انتخاب تأمینکننده، مهمترین فعالیت یک سازمان به شمار میآید. همچنین از آنجا که عملکرد تأمینکنندگان، اثر اساسی بر موفقیت یا شکست یک زنجیره دارد، هم اکنون انتخاب تأمینکننده، یک وظیفه استراتژیک شناخته میشود. در نتیجه، تصمیمگیریهای نادرست در زمینه انتخاب تأمینکنندگان، پیامدهای منفی و زیانهای بسیاری را برای شرکت به همراه خواهد داشت. بنابراین یافتن روشهای مناسب برای انتخاب مناسب تامینکنندگان که از مهمترین اجزا زنجیره تامین میباشند، دارای اهمیت فراوانی است. از طرفی، از آنجا که مواد خام و قطعات، مهمترین بخش از هزینههای یک شرکت را به خود اختصاص میدهند، مدیریت خرید صحیح، اهمیت قابل توجهی در کارایی، اثربخشی و سودآوری یک موسسه دارد. از سوی دیگر، امروزه با توجه به مفاهیم جدید مدیریت زنجیره عرضه و موارد مشابه که موجب ایجاد مشارکت با تأمینکنندگان و روابط نزدیک شرکت با تأمینکنندگان میشود، دیگر تأمینکنندگان و مشتریان، به عنوان رقبای سازمان شناخته نمیشوند، بلکه اعضایی از یک مجموعه اصلی با نام زنجیره تأمین هستند که هدف هر یک، حداکثر کردن سود و افزایش بهرهوری کل زنجیره است.
[1] supply chain
[2] Multiple Criteria Decision Making
[3] fuzzy set theory
[4] Fuzzy Multiple Criteria Decision Making
[5] Analytical Hierarchy Process
[6] TOPSIS
[7] Modified Digital Logic
[8] Supply Chain Management
[9] distribution network
تعداد صفحه :115